Bakara Suresi 184. Ayeti Bağlamında Ramazan Orucu Fidyesi

Öz: Meşruiyeti bir önceki ümmetlere kadar uzanan Ramazan orucu, İslam’ın beş temel şartlarından biridir. İlk başta isteğe bağlı olarak tutulan oruç zamanla her mükellef tarafından edası farz hale gelmiştir. Gün boyu yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak suretiyle eda edilen orucun ifası için kişinin hem manevi hem de fiziki açıdan hazır olması gerekir. Bu nedenle yolcu, hasta, yaşlı, bünyesi zayıf, nifaslı ve hamile gibi fiziki olarak oruç tutmaya müsait olmayan mazeret sahiplerinin oruç tutmamalarına izin verilmiştir. Böyle bir durumda olup da oruç tutamayan kimsenin tutamadığı orucun telafi edilebilmesi için ileri sürülen yükümlülüklerden biri de fidye verilmesidir. Fidye, Fıkıhta sıkça başvurulan ve yerine göre farklı anlam yüklenen bir kavramdır. Ramazan orucu fidyesinden kasıt; hastalık ve yaşlılık gibi şerî bir özre sahip birinin oruç tutamadığı her gün için bir yoksulu doyurmasıdır. Oruç fidyesi meşruiyetini, alimler arasında bazı görüş ayrılıkları olmakla birlikte Bakara 184. ayetinden almıştır. Fidye olarak hurma, buğday ve arpa gibi yiyeceklerin verileceği ileri sürülmüş ve bunların dışında başka yiyeceğin verilmesinin geçerliliği ise tartışma konusu olmuştur. Anahtar kelimler: Fıkıh, Ramazan, Oruç, Fidye, Kaza. Sûrah al-Baqarah the Ransom of the Ramadan Fasting in the Context of the 184. Verse Abstract: The Ramadan fasting, the legitimacy of which extends to the previous ummah, is one of the five basic conditions of Islam. Fasting, which was initially held on demand, has become obligatory for every taxpayer time. The person must be ready both spiritually and physically for the fulfillment of the fasting, which is performed by abstaining from eating, drinking and sexual intercourse throughout the day. For this reason, excuses who are physically unable to fast, such as passenger, patient, person with weak constitution, childbed (nifās) and pregnant, are allowed not to fasting. One of the obligations put forward to compensate for the fasting, which is not held by anyone who is in such a situation but cannot fasting, is to pay a ransom (fidyah). Ransom is a concept that is frequently used in the Fiqh and has different meanings according to its location. Ramadan fasting ransom is to feed a poor person for every day that a person with a religious disability, such as illness and old age, cannot fasting. Fasting ransom has been get its legitimacy from the 184th verse of Al-Baqarah, although there are some disagreements among scholars. İt has been suggested that food such as dates, wheat and barley will be given as ransom, and the validity of giving other food other than these has been the subject of debate. Keywords: Fiqh, Ramadan, Fasting, Ransom (Fidyah), Qadā.