Sendikasyon Kredilerinin İncelenmesinde Daha Geniş Bir Pazar Tanımının Gerekliliği (Necessity of a Broader Market Definition in the Analysis of Syndicated Loans)

The English version of this paper can be found at https://ssrn.com/abstract=3365828

Turkish Abstract: Pazar tanımı, yapılacak değerlendirmelerin ürün ve coğrafya ekseninde sınırlarını belirlemesi sebebiyle, bir rekabet analizinin vazgeçilmez unsurlarından biridir. İlgili rekabet iktisadı literatüründe kabul gördüğü haliyle pazar tanımı, metodolojik açıdan pazardaki etkileşimin karmaşıklığını doğru şekilde azaltan bir araçtır. Olması gerekenden daha dar bir pazar tanımı rekabetçi baskı uygulayan ürün ve coğrafyaları ihmal ederken, olması gerekenden daha geniş bir pazar tanımı ise rekabete aykırı davranışların belirlenmesini engellemektedir. Bu çalışmanın amacı, sendikasyon ve kulüp kredilerini kapsayan çok taraflı kurumsal kredilerin rekabet boyutunun incelenmesinde doğru bir pazar tanımının gerekliliğini vurgulamaktadır.
Çalışmada çok taraflı kurumsal krediler için pazar tanımı değerlendirilmesinde, hem rekabet iktisadı literatüründe hem de rekabet otoritelerinin kılavuzlarında yer alan, talep ve arz ikamesi temel araçlar olarak kullanılmıştır. Çalışma boyunca ilgili bilimsel literatüre dayalı bir şekilde aşağıdaki bulgular ortaya koyulmuştur:
• Hem arz tarafı hem de talep tarafı açısından, çok taraflı kurumsal krediler üzerinde rekabetçi baskı yaratacak finansal ürünler bulunmaktadır. Örneğin, kredi talep eden işletmeler için sendikasyon kredileri ve şirket bonoları doğrudan ikame niteliğindedir. Özelikle büyük işletmeler için ikame edilebilirlik orta vadeli senetler gibi sofistike borç araçları ile çok daha yüksektir. Arz tarafında ise, iki taraflı kurumsal kredi verme faaliyetleri sendikasyon ve kulüp kredilerinin yakın ikameleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
• Çok taraflı kurumsal krediler, uluslararası niteliklere sahip ve ulusal hudutlar ile sınırlanamayacak türde borçlanma araçlarıdır. İşletmeler veya finansal kurumlar yerli ve yabancı bankalara kredi talebinde bulunabilirken, talepte bulunulan bu bankalar da birçok ülkede kredi verebilmektedir. Finansal piyasaların coğrafi entegrasyonuyla birlikte, çok taraflı kredilerdeki yabancı varlığı kademeli bir artış göstermiştir. Özellikle Türkiye gibi gelişen ülkeler için uluslararası çok taraflı krediler, yatırımların finansmanı için kritik bir önem sahiptir.
Çalışmanın sunduğu bu bulgular eldeki soruşturmayı değerlendirmek için ise iki eksende -ürün ve coğrafya- pazarın nasıl doğru bir şekilde tanımlanmasına dair tespitlere dikkat çekmektedir:
• Sendikasyon ve kulüp kredilerini kapsayan çok taraflı kurumsal krediler, şirket bonoları ve orta vadeli senetler gibi yakın ikamelerinden ayrı bir bağımsız pazar olarak tanımlanmamalıdır.
• Bu tür krediler yabancı bankalardan ve yabancı piyasalardan yalıtılamaz. Etkin bir coğrafi pazar tanımı mutlaka uluslararası düzeyde hatta küresel seviyede olmalıdır.

English Abstract: Market definition is the indispensable part of a competition analysis since it draws the boundaries of the market on two axes; product and geography. As it is accepted in the antitrust economics literature, from a methodological perspective the market definition is an instrument to properly reduce the complexity of market interaction. While a narrow market definition may ignore the products and the geographic areas that may exercise competitive constraints; a broad market definition may fail to discover anticompetitive behaviors properly. The main purpose of this study is to emphasize a proper market definition to assess the multilateral loans, including syndicated and club loans.
In the study, to assess the relevant market definition for the multilateral loans, demand-side and supply-side substitutability are used as the main tools which are also mentioned in the guidelines of competition authorities. Based on the relevant economics and finance literature, we put the following findings:
• Both on the demand-side and on the supply-side there are financial products that may exercise competitive constraints on corporate multilateral loans. For the borrowers, which might be financial institutions as well as large companies, syndicated loans and corporate bonds are two direct substitutes. Especially, for large companies, availability of substitutes increases through sophisticated debt instruments, such as medium term notes. On the supply-side, bilateral lending seems to be the closest substitute of multilateral lending.
• Corporate multilateral loans have significant international characteristics and they cannot be isolated in any national border. While the companies and the financial institutions may borrow from domestic and foreign banks, banks may syndicate a loan to borrowers in any country. As the financial markets, have become more integrated geographically, the share of foreign banks in multilateral deals has increased gradually. Especially for emerging countries, like Turkey, the international multilateral loans have gained a critical importance to finance the domestic investments.
Based on the above findings, to assess the investigated case, two main remarks appear that emphasize the necessity of a broader market definition for corporate multilateral loans:
• Multilateral loans that includes the syndicated and club loans cannot be defined as a separate market independent from other substitute debt instruments, such as corporate bonds and medium term notes.
• Such loans cannot be isolated from foreign markets and foreign lenders. The effective geographic market definition should be at the international level.