{"title":"Umman’da İbâzîlere Ait İlk Tam Tefsir: et-Tefsîru’l-Müyesser","authors":"Güven Ağirkaya","doi":"10.26570/isad.1325120","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Arap yarımadasının güneydoğusunda yer alan Uman’ın İslamiyet ile tanışması Hz. Peygamber döneminde başlamıştır. Bölge, ilk asırlardan itibaren İbâzîliğin en önemli merkezlerinden biri olmuştur. Mezkûr mezhep zamanla farklı bölgelere yayılmış ve günümüze kadar gelmiştir. Söz konusu bölgede asırlarca varlığını korumayı başaran İbâzîlik, günümüzde Uman’ın resmî olarak desteklediği bir hüviyete sahiptir. İbâzîler tarih boyunca azınlıkta kalmış ama İbâzî toplumunun ihtiyaçlarını giderecek entelektüel bir literatür oluşturmayı başarmıştır. Bu literatürde tefsir çalışmalarının diğer alanlara kıyasla daha zayıf bir halka oluşturduğu söylenebilir. İbâzîler’e göre Uman’da tespit edilmiş, İbâzî bir müellifin yazdığı ilk tam tefsir, Saîd b. Ahmed el-Kindî’ye (ö. 1207/1792) aittir. Kindî’nin söz konusu tefsiri kısa ve özlü bir tefsir olup kendi dönemindeki İbâzî tefsir yaklaşımını tespit etme açısından önem arzetmektedir. Müfessir bu tefsirinde İbâzî din anlayışını esas almakla beraber diğer mezheplerin kaynaklarını da kullanmış ve mezhepler arası polemiklerden uzak durmaya çalışmıştır. Eserin önemli özelliklerinden biri, İbâzî olmayan kaynaklardan yapılan iktibasların mezhep esaslarına uygun hale getirilerek aktarılmasıdır. Bu araştırmada Kindî’nin tefsiri esas alınarak, dönemindeki İbâzî tefsir anlayışı, gerektiğinde farklı mezheplere ait çalışmalarla mukayese edilerek incelenmiştir.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"164 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-02-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"İslâm Araştırmaları Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.26570/isad.1325120","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
乌曼位于阿拉伯半岛东南部,伊斯兰教从先知时代开始传入。自前几个世纪以来,该地区一直是伊巴教最重要的中心之一。随着时间的推移,上述教派传播到不同地区,并一直延续至今。几个世纪以来,伊巴兹教在该地区成功地保存了下来,如今它的身份得到了乌曼的官方支持。伊巴济教派在历史上一直是少数派,但他们成功地创作了知识文学作品,以满足伊巴济教派的需要。可以说,与其他领域相比,塔夫西尔研究是这一文献中的薄弱环节。根据《伊巴济书》,在乌曼发现的第一部由伊巴济作者撰写的完整塔夫西里属于赛义德-艾哈迈德-金迪(Saīd b. Ahmad al-Kindī,卒于 1207/1792 年)。Al-Kindī 的 tafsīr 是一部简短的 tafsīr,对于确定他所处时期的 Ibāzī tafsīr 方法非常重要。在这本塔夫西尔中,注释者使用了其他教派的资料以及伊巴资对宗教的理解,并尽量避免教派间的论战。该著作的一个重要特点是,从非伊巴资教派的资料中引用的内容符合该教派的原则。本研究以 al-Kindī 的 tafsīr 为基础,通过在必要时与不同教派的作品进行比较,分析了伊巴资在其时期对 tafsīr 的理解。
Umman’da İbâzîlere Ait İlk Tam Tefsir: et-Tefsîru’l-Müyesser
Arap yarımadasının güneydoğusunda yer alan Uman’ın İslamiyet ile tanışması Hz. Peygamber döneminde başlamıştır. Bölge, ilk asırlardan itibaren İbâzîliğin en önemli merkezlerinden biri olmuştur. Mezkûr mezhep zamanla farklı bölgelere yayılmış ve günümüze kadar gelmiştir. Söz konusu bölgede asırlarca varlığını korumayı başaran İbâzîlik, günümüzde Uman’ın resmî olarak desteklediği bir hüviyete sahiptir. İbâzîler tarih boyunca azınlıkta kalmış ama İbâzî toplumunun ihtiyaçlarını giderecek entelektüel bir literatür oluşturmayı başarmıştır. Bu literatürde tefsir çalışmalarının diğer alanlara kıyasla daha zayıf bir halka oluşturduğu söylenebilir. İbâzîler’e göre Uman’da tespit edilmiş, İbâzî bir müellifin yazdığı ilk tam tefsir, Saîd b. Ahmed el-Kindî’ye (ö. 1207/1792) aittir. Kindî’nin söz konusu tefsiri kısa ve özlü bir tefsir olup kendi dönemindeki İbâzî tefsir yaklaşımını tespit etme açısından önem arzetmektedir. Müfessir bu tefsirinde İbâzî din anlayışını esas almakla beraber diğer mezheplerin kaynaklarını da kullanmış ve mezhepler arası polemiklerden uzak durmaya çalışmıştır. Eserin önemli özelliklerinden biri, İbâzî olmayan kaynaklardan yapılan iktibasların mezhep esaslarına uygun hale getirilerek aktarılmasıdır. Bu araştırmada Kindî’nin tefsiri esas alınarak, dönemindeki İbâzî tefsir anlayışı, gerektiğinde farklı mezheplere ait çalışmalarla mukayese edilerek incelenmiştir.