„Las to ojciec nasz…”. Inne spojrzenie na historię lasów Polski. Cz. I. Toponimy i antroponimy ogólnoleśne

Siedziby ludzkie od pradawnych czasów przejmowały nazwy od roślin, a szczególnie drzew i krzewów rosnących na danym terenie oraz budowanych przez nie drzewostanów. Autorka postawiła sobie za cel próbę oceny zróżnicowania i rozmieszczenia dawnych lasów Polski poprzez analizę nazw własnych miejscowości (toponimów), które wskazują na ich pochodzenie odleśne. Podstawą analizy był obowiązujący wykaz urzędowych nazw miejscowości z 2019 r. Wyróżniono 4 kategorie nazw miejscowych: I – ogólnoleśne (niezależnie od typu siedliskowego lasu, który nie zawsze można dziś ustalić); II – lasowe (wywodzące się od typów siedliskowych lasów liściastych i mieszanych); III – borowe (od typów siedliskowych lasów budowanych głównie przez gatunki iglaste); IV – pozostałe (utworzone od terminów związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną w lasach oraz pożytkami płynącymi z lasów). Wśród 100 tys. nazw miast, miasteczek, wsi i różnych osad odnaleziono 15,1 tys. nazw odleśnych. W niniejszej pracy omówione zostały toponimy, które nawiązują do lasu (z rdzeniem Las-, Les-, Leś-, Lesz- itp.) oraz do określeń pradawnych lasów, tj. puszczy i kniei. Toponimy z tej kategorii w liczbie 2422 stanowią 16% całości. Frekwencję toponimów skonfrontowano z częstością występowania nazwisk (antroponimów) mieszkańców Polski o podobnym pochodzeniu, zawartych w bazie PESEL z początku 2022 r.