МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА БРАЙЛЬ БОЙЫНША БАҒАНҒА БӨЛУ ӘДІСІ

В данной статье рассмотрен метод деления столбиком по системе Брайля на уроке математики. В тифлопедагогике наиболее эффективным методом деления в столбик является метод «Деление в три строки». Этот метод отличается от традиционных способов деления столбиком. То есть, Шрифт Брайля занимает много места, поэтому делить привычным нам способом весьма неудобно, во-вторых, учитывается познавательная сфера, психофизиологические возможности учащихся с нарушением зрения, нагрузки на пальцы рук учащихся. В статье приведены примеры и решения деления столбиком по Брайлю. Дифференцированы наглядные пособия для учащихся с нарушением зрения, способствующие формированию математических знаний. С их помощью у детей можно развивать способность к мыслительным операциям, уточнять представление о предметных и пространственных образах, помогать формированию зрительной и осязательной памяти. Работа с наглядными пособиями позволяет формировать конкретные представления в математике (величина, форма, количество предметов, пространственное расположение и чертежно-измерительные действия). Также рассмотренные приемы, способствуют не только овладению системой математических знаний и умений, но и необходимы для формирования критичности мышления, развития интуиции, логического мышления. Бұл мақалада көру қабілетінен толықайырылған бастауыш сынып оқушыларыныңматематика сабағында брайль жүйесі бойынша бағанмен бөлу әдісі қарастырылған. Тифлопедагогикада бағанмен бөлу әдісініңеңтиімдісі -«Үш қатармен бөлу» әдісі. Үш қатармен бөлу әдісі дәстүрлі бағанмен бөлу тәсілдерінен ерекшелінеді. Яғни, бізге таныс тәсілмен бағанмен бөлу тифло приборда көп орын алады, екіншіден көру қабілеті зақымдалған оқушылардыңтанымдықаясы, психофизиологиялықмүмкіндіктері, оқушылардыңқол саусақтарына жүктеме салмау ескерілген. Мақалада математика сабағында брайль бойынша бағанмен бөлу мысалдары мен оларды шешу жолдары практикалықтұрғыда көрсетілген. Сондай –ақ, математикалықбілімді қалыптастыруға ықпал ететін, көру қабілеті зақымдалған оқушыларға арналған көрнекі құралдар сараланған. Олардыңкөмегімен балалар ойлау қабілеттерін дамыта алады, объективті және кеңістіктік бейнелер идеясын нақтылайды, визуалды және тактильді есте сақтауды қалыптастыруға көмектеседі. Көрнекі құралдармен жұмыс математикада нақты көріністерді қалыптастыруға мүмкіндік береді (мөлшер, пішін, объектілер саны, кеңістіктік орналасу және өлшеу). Қарастырылған әдіс математикалықбілім мен дағдылар жүйесін игеруге ғана емес, сонымен қатар сыни ойлауды қалыптастыру, түйсігі мен логикалықойлауын дамыту үшін қажет. This article discusses the method of dividing by a column in the Braille system in a math lesson. In typhlopedagogics, the most effective method of dividing into a column is the "Division into three rows" method. This method differs from the traditional methods of column division. That is, Braille takes up a lot of space, so it is very inconvenient to divide in the usual way, secondly, the cognitive sphere, the psychophysiological capabilities of students with visual impairment, the load on the fingers of students are taken into account. The article provides examples and solutions of column division in Braille. Visual aids for visually impaired students that contribute to the formation of mathematical knowledge are differentiated. With their help, children can develop the ability to think operations, refine the idea of object and spatial images, and help form visual and tactile memory. Working with visual aids allows you to form specific representations in mathematics (size, shape, number of objects, spatial arrangement and drawing and measuring actions). Also, the considered techniques contribute not only to mastering the system of mathematical knowledge and skills, but are also necessary for the formation of critical thinking, the development of intuition, logical thinking.