TURKISH LITERATURE IN THE ARAB WORLD: TRANSLATION OF ECE TEMELKURAN’S MUZ SESLERI FROM TURKISH TO ARABIC

En genel anlamıyla, bir dilden başka bir dile yapılan aktarım işlemi olarak tanımlanabilecek çeviri, barındırdığı birçok anlam ve yüklendiği işlevsellikle çok yönlü bir süreçtir. Yazın çevirisi, genel tanımdan farklı olarak yaratıcı ve sanatsal tüm kullanımları da içerdiği için tanımlaması daha güç olsa da kaynak metnin anlamını ve mesajını çeviri metinde yansıtması hedefen bir konumu olan ve kaynak bir dildeki yazını, metnin anlamsal, sözdizimsel ve biçemsel özelliklerini belirli bir düzlemde koruyarak hedef yazına aktarma işlemi olan bir süreç şeklinde tanımlanabilir. Çevirinin dil ve kültür olmak üzere iki önemli boyutu vardır. Çeviribilimin araştırma alanı ise çevirinin bu iki boyutunu birden kapsar. Günümüz dünyasında hedef Türkiye’nin stratejik ve jeopolitik konumu hedef ekonomik sebepler hedefse yaşanan bazı toplumsal olaylar neticesinde Arap dünyası ile ilişkiler gittikçe hızlanmakta ve karşılıklı dil alışverişi dolayısıyla filmler, diziler, kitaplar ve bunun gibi pek çok kültür ögesi Türkçeden Arapçaya, Arapçadan da Türkçeye çevrilmeye hızla devam etmektedir. Türk edebiyatı da Arap dünyasında hızla tanınmaya ve okunmaya başlanmış, bu alanda en büyük katkıyı Suriye asıllı çevirmen Abdulkadir Abdelli sağlamıştır. Ahmet Hamdi Tanpınar, Orhan Veli, Yaşar Kemal, Fakir Baykurt, Aziz Nesin, Orhan Kemal ve daha nice yazarın pek çok kitabını Arapçaya çevirmiş, bu da edebi aktarımda büyük bir etkileşim yaratmıştır. Bu çalışmada da Abdelli’nin Arapçaya çevirdiği, Ece Temelkuran’ın Muz Sesleri adlı eserinin Arapça çevirisinde geçen kültürel öğeler ve bu öğelerin Arapçaya çevrilirken kullanılan çeviri stratejileri incelenecektir. Çalışmanın kuramsal çerçevesinde çeviribilimci Newmark’ın kültürel unsurlar sınıflandırması ile çeviribilim araştırmacısı Venuti’nin “yerlileştirme” ve “yabancılaştırma” çeviri stratejilerinden yararlanılacaktır. Çalışmada söz konusu roman ile hedef metin kültürel unsurların çevirisi için önerilen yöntemler aracılığıyla karşılaştırmalı olarak incelenecek, çeviri stratejilerine yönelik tespitlerde bulunulacaktır. Çalışmaya bütünce olarak seçilen roman, çevirmen Abdulkadir Abdelli tarafından Esvatu’l Mevz adıyla Arapçaya aktarılmıştır.