{"title":"吉尔吉斯-突厥和吉尔吉斯-土耳其发展时期的移民","authors":"Sefa Çatal","doi":"10.59305/ijvuts.1332767","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Kırgız Türkleri Türklüğün en eski temsilcilerinden olmuşlardır. Türk konar göçerliğini en uzun süre koruyan halklardan olan Kırgız Türklerinin bu göç yolculuklarında dilleri de etkilenmiştir. Tarihin her aşamasında karakteristik olarak asi bir profil çizseler de Töles boyları arasında Hun, Göktürk ve Uygur, Çağatay, Özbek hanlıkları döneminde çoğunlukla bir devletin önemli parçası ve bazen devlet olarak varlıklarını muhafaza edebilmişlerdir. Aslen bulundukları dönemler itibariyle Türk dilinin de taşıyıcılığını yapmışlardır. Gerek yazıt dillerinde Göktürkçe veya Uygurca kullanmaları gerek Çağatay dili ve ardıllarını bünyelerinde barındırarak günümüze taşımayı bilmişlerdir. Kendi özgün dillerini de bu süreçte korumaya çalışmışlar, etkileşimde olunan diğer topluluklar ile alışverişler sonrasında dillerine eklentiler yapmışlardır. Bu çalışma amacı itibariyle Kırgız tarihi özelinde Kırgız dilinin geçirdiği evrelerinin önemli şahsiyetler ve olaylar dahilinde incelenmesi, tasniflenmelerine değinilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Kırgızistan merkezli Türk ve Türk dili tarihine de sıkça değinilmiş, aynı zamanda Latin alfabesinin Türk halklarının kaderine olan etkisi vurgulanmak amaçlanmıştır. Çalışma genelinde Kırgız tarihi özelinde önemli şahsiyetler ve olaylar dikkate alınarak Kırgız dilinin geçirdiği evrelere değinilmeye çalışılmıştır.","PeriodicalId":211072,"journal":{"name":"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-08-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Migrations of Kyrgyz Turks and Kyrgyz Turkish Developmental Periods\",\"authors\":\"Sefa Çatal\",\"doi\":\"10.59305/ijvuts.1332767\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Kırgız Türkleri Türklüğün en eski temsilcilerinden olmuşlardır. Türk konar göçerliğini en uzun süre koruyan halklardan olan Kırgız Türklerinin bu göç yolculuklarında dilleri de etkilenmiştir. Tarihin her aşamasında karakteristik olarak asi bir profil çizseler de Töles boyları arasında Hun, Göktürk ve Uygur, Çağatay, Özbek hanlıkları döneminde çoğunlukla bir devletin önemli parçası ve bazen devlet olarak varlıklarını muhafaza edebilmişlerdir. Aslen bulundukları dönemler itibariyle Türk dilinin de taşıyıcılığını yapmışlardır. Gerek yazıt dillerinde Göktürkçe veya Uygurca kullanmaları gerek Çağatay dili ve ardıllarını bünyelerinde barındırarak günümüze taşımayı bilmişlerdir. Kendi özgün dillerini de bu süreçte korumaya çalışmışlar, etkileşimde olunan diğer topluluklar ile alışverişler sonrasında dillerine eklentiler yapmışlardır. Bu çalışma amacı itibariyle Kırgız tarihi özelinde Kırgız dilinin geçirdiği evrelerinin önemli şahsiyetler ve olaylar dahilinde incelenmesi, tasniflenmelerine değinilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Kırgızistan merkezli Türk ve Türk dili tarihine de sıkça değinilmiş, aynı zamanda Latin alfabesinin Türk halklarının kaderine olan etkisi vurgulanmak amaçlanmıştır. Çalışma genelinde Kırgız tarihi özelinde önemli şahsiyetler ve olaylar dikkate alınarak Kırgız dilinin geçirdiği evrelere değinilmeye çalışılmıştır.\",\"PeriodicalId\":211072,\"journal\":{\"name\":\"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies\",\"volume\":null,\"pages\":null},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-08-25\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.59305/ijvuts.1332767\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.59305/ijvuts.1332767","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Migrations of Kyrgyz Turks and Kyrgyz Turkish Developmental Periods
Kırgız Türkleri Türklüğün en eski temsilcilerinden olmuşlardır. Türk konar göçerliğini en uzun süre koruyan halklardan olan Kırgız Türklerinin bu göç yolculuklarında dilleri de etkilenmiştir. Tarihin her aşamasında karakteristik olarak asi bir profil çizseler de Töles boyları arasında Hun, Göktürk ve Uygur, Çağatay, Özbek hanlıkları döneminde çoğunlukla bir devletin önemli parçası ve bazen devlet olarak varlıklarını muhafaza edebilmişlerdir. Aslen bulundukları dönemler itibariyle Türk dilinin de taşıyıcılığını yapmışlardır. Gerek yazıt dillerinde Göktürkçe veya Uygurca kullanmaları gerek Çağatay dili ve ardıllarını bünyelerinde barındırarak günümüze taşımayı bilmişlerdir. Kendi özgün dillerini de bu süreçte korumaya çalışmışlar, etkileşimde olunan diğer topluluklar ile alışverişler sonrasında dillerine eklentiler yapmışlardır. Bu çalışma amacı itibariyle Kırgız tarihi özelinde Kırgız dilinin geçirdiği evrelerinin önemli şahsiyetler ve olaylar dahilinde incelenmesi, tasniflenmelerine değinilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Kırgızistan merkezli Türk ve Türk dili tarihine de sıkça değinilmiş, aynı zamanda Latin alfabesinin Türk halklarının kaderine olan etkisi vurgulanmak amaçlanmıştır. Çalışma genelinde Kırgız tarihi özelinde önemli şahsiyetler ve olaylar dikkate alınarak Kırgız dilinin geçirdiği evrelere değinilmeye çalışılmıştır.