Rukopis na granici

Abstract

Oslanjajući se na Derridaove uvide o odnosu fikcionalnosti i referencijalnosti te relaciji književnosti i politike u nizu tekstova koje okuplja žanrovskom oznakom povratka iz SSSR-a, njihovu artikulaciju razmatramo u čitanjima jednog od kanonskih djela toga žanra u hrvatskoj književnosti – Krležina Izleta u Rusiju. Čitanje polazi od fragmenta dijaloga između putnika i carinika – u putopisnoj književnosti tradicionalnih suparnika – čija nas analiza kroz prizmu Derridaovih postavki o književnosti usmjerava na problematizaciju granica i zakona koji upravljaju čitanjem književnog teksta, a stoga i dosadašnjom recepcijom Krležina djela. S jedne strane deklarativni iskazi o književnosti i umjetnosti, a s druge žanrovska kontaminacija teksta, proturječje između autorske funkcije i intervencije u jedinstvenost i jedinstvo djela te niz pripovjednih i stilskih postupaka ukazuju na konstitutivnu nemogućnost da se političke implikacije Izleta u Rusiju svedu na politiku pisca te biografske i historijske okolnosti njegova nastanka. Izigravajući zakone koji upravljaju čitanjem, Izlet u Rusiju postavlja čitatelja pred vlastiti zakon kontaminacije i nečitljivosti, krijumčareći značenje onkraj interpretativnih granica.