چرخش گفتمانی روایتی ادبی پس از گذار به ساحت نقاشی

Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals Pub Date : 2020-01-21 DOI:10.22059/JLCR.2020.74936

عبدالله آلبوغبیش, نرگس آشتیانی عراقی

{"title":"چرخش گفتمانی روایتی ادبی پس از گذار به ساحت نقاشی","authors":"عبدالله آلبوغبیش, نرگس آشتیانی عراقی","doi":"10.22059/JLCR.2020.74936","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"واکاوی همکنشی ادبیات با هنرهای مختلف از جمله هنر نگارگری عرصه‌ای پویا در ادبیات تطبیقی قلمداد می‌شود. پژوهش حاضر با رویکردی میان‌رشته‌ای در این حوزۀ مطالعاتی، انتقال معنا از ادبیات به نقاشی و پیوندهای روایت - متن پیرزن و سلطان سنجر در مخزن‌الاسرار نظامی با روایت - نگارۀ پیرزن و سلطان سنجر رقم سلطان محمد تبریزی را کاویده‌است. کشف گسست‌ و پیوست‌های روساختی و ژرف‌ساختی میان دو متن ادبی و نگارگرانه، توجه به گذار معنایی و در نتیجه، تولید معانی ثانوی در نقاشی، بخشی از ساختار عام این پژوهش را شکل می‌دهند. بر مبنای پژوهش حاضر، موقعیت مرکزی پیرزن و سلطان سنجر در روایت نظامی و گذار آن به میدان نگارگرانه و بهره‌گیری از شگرد کنایی در خلق نگاره نمایانگر پیوست‌های روساختی دو روایت نوشتاری و دیداری هستند. اما، در همین سطح نوعی گسست میان نگاره و روایت هم رخ داده‌است. تفاوت لحن دو روایت، گسترش بخشیدن به دایرۀ پردازش‌های توصیفی شخصیت‌ها در میدان نگارگرانه و کاستن از کارکرد استعاری، بازنمونی از این واگرایی‌اند. در سطح ژرف‌ساختی، نگارۀ سلطان محمد در چرخشی گفتمانی ضمن گسست از کارکرد غایی روایت نظامی، به ترویج امر سیاسی به جای امر اخلاقی پرداخته‌است و تلاش نگارگر برای ترویج گفتمان صوفیانۀ شاهان صفوی باعث شده‌است تا وی به روایت‌های تاریخی پادشاهان باعظمت گذشته پرداخته، از آن پادشاهان در جایگاه پروتوتیپ‌ بهره گیرد و ضمن عظمت‌بخشی به شاهان صفوی، دادگری را به مثابۀ یکی از خصوصیت‌های عام آنان برجسته‌ نماید.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"19 1","pages":"37-56"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-01-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.74936","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

واکاوی همکنشی ادبیات با هنرهای مختلف از جمله هنر نگارگری عرصه‌ای پویا در ادبیات تطبیقی قلمداد می‌شود. پژوهش حاضر با رویکردی میان‌رشته‌ای در این حوزۀ مطالعاتی، انتقال معنا از ادبیات به نقاشی و پیوندهای روایت - متن پیرزن و سلطان سنجر در مخزن‌الاسرار نظامی با روایت - نگارۀ پیرزن و سلطان سنجر رقم سلطان محمد تبریزی را کاویده‌است. کشف گسست‌ و پیوست‌های روساختی و ژرف‌ساختی میان دو متن ادبی و نگارگرانه، توجه به گذار معنایی و در نتیجه، تولید معانی ثانوی در نقاشی، بخشی از ساختار عام این پژوهش را شکل می‌دهند. بر مبنای پژوهش حاضر، موقعیت مرکزی پیرزن و سلطان سنجر در روایت نظامی و گذار آن به میدان نگارگرانه و بهره‌گیری از شگرد کنایی در خلق نگاره نمایانگر پیوست‌های روساختی دو روایت نوشتاری و دیداری هستند. اما، در همین سطح نوعی گسست میان نگاره و روایت هم رخ داده‌است. تفاوت لحن دو روایت، گسترش بخشیدن به دایرۀ پردازش‌های توصیفی شخصیت‌ها در میدان نگارگرانه و کاستن از کارکرد استعاری، بازنمونی از این واگرایی‌اند. در سطح ژرف‌ساختی، نگارۀ سلطان محمد در چرخشی گفتمانی ضمن گسست از کارکرد غایی روایت نظامی، به ترویج امر سیاسی به جای امر اخلاقی پرداخته‌است و تلاش نگارگر برای ترویج گفتمان صوفیانۀ شاهان صفوی باعث شده‌است تا وی به روایت‌های تاریخی پادشاهان باعظمت گذشته پرداخته، از آن پادشاهان در جایگاه پروتوتیپ‌ بهره گیرد و ضمن عظمت‌بخشی به شاهان صفوی، دادگری را به مثابۀ یکی از خصوصیت‌های عام آنان برجسته‌ نماید.

查看原文本刊更多论文

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals

自引率

0.00%

发文量