Konstrukcija identiteta glavnih likova u književnim serijalima Gregovi dnevnici Jeffa Kinneya, Timi Promašaj Stephana Pastisa i serijalu o Mirku Melite Rundek i ilustratora Martina Zalara

Abstract

Autorica razmatra konstrukcije identiteta glavnih likova u dva američka književna serijala i jednome hrvatskome, koji njeguju povezanost i isprepletenost ilustracije sa tekstom, a namijenjeni su suvremenome čitatelju. Polazeći od definiranja pojma identiteta kao višeslojnog, polifoničnog fenomena na osnovi razmatranja teoretičarke A. Kos Lajtman, a isto tako i polifoničnih književnih struktura odabranih knjiga iz serijala Timi Promašaj, Gregovi dnevnici i serijalu o Mirku, autorica obrazlaže polazišta i karakteristike tri autorska modusa izgradnje identiteta glavnih likova. Pri tome je posebno zanimaju načini kako Jeff Kinney, Stephan Pastis, te dvojac Melita Rundek i Martin Zalar poniru u psihologiju djeteta i uključuju ilustraciju u pripovijedanje. Promišljanja B. Majhuta, Š. Batinić i S. Narančić Kovač o odnosu teksta i ilustracije u knjigama za djecu, S. McClouda o stripu i H. Bergsona o smiješnome bila su početna točka za taj dio rada. Polifoničnost književnoga teksta razmatra se kao supostojanje različitih diskurzivnih modela i strategija oblikovanja identiteta likova kao što su stilsko/značenjski sraz diskursa, prikaz necjelovite perspektive tinejdžera, pružanje više mogućnosti i razina za recepciju teksta u čitatelja različitih dobi i dr. Sva tri serijala pružaju vizualnost obilno i na mnoštvo načina. Polifoničnost, pak, likovnoga izraza u oblikovanju identiteta likova razmatra se na razinama „šifriranog“ koda pripovijedanja (ironija, mašta, formalna raznolikost ilustracije, rahlost teksta), anegdotalnih izleta iz priče (vizualizacije fraza, doslikavanje, hiperbola i kontrastiranje, intertekstualnost), fenomena vizualne samosvijesti karakterističnog za karikaturalnu ilustraciju (lančana naizmjeničnost teksta i slike). Humor objedinjuje poetike svih autora, a obilnost teksta i dalje drži serijale čvrsto u području žanra romana. Ipak, odnos između riječi i crteža vrlo je dinamičan i živ, pa se roman bliži stripu, čak i slikovnici, iskazujući time svoje hibridne mogućnosti.