BİR “İNSAN HAKKI” OLARAK “ÇEVRE HAKKI” VE TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ

Abstract

Cevre sorunlarinin 20. yuzyilin ortalarindan itibaren, basta gelismis batili ulkeler olmak uzere, dunyanin pek cok yerinde insan hayatini etkilemeye baslamasi, bu sorunlari dunyanin en onde gelen gundem maddelerinden biri hâline getirmistir. Pek cok dusunurun 1960’li yillardan itibaren konu ile ilgili kaleme aldiklari eserler, duzenlenen uluslararasi konferanslar ve nihayet hazirlanan uzman raporlari, konunun gundem olusturmasinda son derece etkili olmustur. Dunya kamuoyunda cevre sorunlarina iliskin bu tarz bir kayginin gelismesinin en onemli sonucu ise, cevreyi korumanin en elverisli yollarindan birinin, onu, hukukun bir oznesi hâline getirmek oldugu, diger bir ifadeyle uluslararasi ve ulusal duzeylerde bir cevre hukuku disiplininin insa edilmesi gerektigi sonucuna varilmis olmasidir. Boylesi bir hukuki perspektifin en onemli unsurlarindan biri ise, hic kusku yok ki, ‘cevre hakki’ kavramidir. Bu baglamda calisma, ‘cevre hakki’ kavrami uzerinde literaturde yer alan tartismalara yer vermekte, kavramin ‘insan haklari’ arasindaki yerini tespit etmekte, tarihi gelisimi ve ogeleri uzerinde durmakta ve nihayet ‘cevre hakki’nin Turk hukukundaki yerini tayin etmektedir.