Konya Kapalı Havzası’nda Meteorolojik Kuraklık Analizi

Abstract

Bu calismada Konya Kapali Havzasinda meteorolojik kuraklik durumu farkli zamansal olceklerde, 20 ayri yagis serisi olusturularak Standartlastirilmis Yagis Indisi (SPI) yontemiyle analiz edildi. Havzada yer alan 11 meteoroloji istasyonunun 1930-2019 yillari arasinda degisik uzunluklarda kaydedilmis aylik toplam yagis verileri kullanildi. Veri setleri kisa sureli (aylik, mevsimlik ve 6 aylik) ve uzun sureli (12, 24 ve 36 aylik) yagis serileri olarak hazirlandi ve SPI hesaplamasindan sonra Gidisler Sinamasi uygulanarak, kuraklik indis degerlerindeki israr bileseni istatistiksel olarak belirlendi. Konya Kapali Havzasinda farkli siniflara (hafif, orta, siddetli ve asiri kurak) gore kurakligin siddeti degerlendirildi. Orta, siddetli ve ozellikle asiri kurakligin belirgin oldugu donemler Aralik, Kis, 6 aylik ve daha uzun sureli (12, 24, 36 aylik) donemlerdir. Gidisler sinamasi sonucunda, tum istasyonlarin 24 ve 36 aylik serilerin SPI degerlerinin istatistiksel olarak anlamli oldugu belirlendi. Kurak donemler acisindan istasyonlar arasinda bazi farkliliklar gozlense de, genel olarak havza da kurak donemlerin yaklasik olarak 10’ar yillik araliklarla gerceklestigi belirtilebilir. 12 Aylik donem icin Cihanbeyli, Beysehir, Eregli ve Nigde; 24 aylik donemde Aksaray, Karaman, Seydisehir ve Cumra; 36 aylik donemin indis sonuclarina gore ise Konya, Kulu ve Karapinar en fazla kurak yil sayisina sahiptir. Uzun sureli kurakliklardaki bu anlamli egilimler Konya Kapali Havzasinda meteorolojik kurakligin, tarimsal ve hidrolojik kurakliga dogru yayildigini ve buna bagli olarak havzanin su yenilenmesi acisindan kirilganligini acik bir sekilde gosterir.