TÌNH HÌNH RUỘNG ĐẤT CỦA TỔNG NÔNG THƯỢNG – CHÂU BẠCH THÔNG (TỈNH THÁI NGUYÊN) NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX THEO ĐỊA BẠ MINH MỆNH 21 (1840)

Abstract

Với phương pháp lịch sử và phương pháp logic kết hợp với phương pháp tổng hợp, phân tích, nghiên cứu này nhằm khôi phục bức tranh toàn cảnh về tình hình ruộng đất ở tổng Nông Thượng, châu Bạch Thông (tỉnh Thái Nguyên) nửa đầu thế kỷ XIX qua tư liệu địa bạ Minh Mệnh 21 (1840). Các địa bạ sưu tầm được đều là các địa bạ được lập ở triều Nguyễn vào năm Minh Mệnh 21 (1840) với tổng số 6 đơn vị địa bạ. Kết quả nghiên cứu cho thấy, tổng Nông Thượng có diện tích ruộng đất tư rất lớn. Bên cạnh đó, diện tích lưu hoang vẫn còn khá nhiều, chiếm 17,16% tổng diện tích ruộng đất. Nghiên cứu còn chỉ ra rằng, tổng Nông Thượng có quy mô sở hữu ruộng đất nhỏ; tình hình sở hữu ruộng đất giữa các dòng họ không đồng đều, ruộng đất chủ yếu tập trung trong tay một số dòng họ lớn. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu còn cho thấy mức độ tập trung ruộng đất trong tay các chức sắc ở Nông Thượng chưa cao. Nghiên cứu này là bài học lịch sử có giá trị, góp phần cung cấp các luận chứng khoa học cho việc hoạch định chính sách quản lý đất đai hiện nay của tỉnh Thái Nguyên.