مطالعۀ تطبیقی شعر غالب دهلوی و اقبال لاهوری

Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals Pub Date : 2020-01-21 DOI:10.22059/JLCR.2020.74942

شکیله رفیق جام, مصطفی موسوی

{"title":"مطالعۀ تطبیقی شعر غالب دهلوی و اقبال لاهوری","authors":"شکیله رفیق جام, مصطفی موسوی","doi":"10.22059/JLCR.2020.74942","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"غالب دهلوی و اقبال لاهوری دو شاعر برجستۀ شبه‌قارۀ هند در قرن‌های نوزده و بیست میلادی هستند که دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی جامعۀ زمان خویش را در آثار خود منعکس کرده‌اند. آنان در دو زبان فارسی و اردو قاعده و طرحی نو درانداخته‌اند و به عنوان الگویی برای مسلمانان شبه‌قارۀ هند و پاکستان مطرح شده‌اند. هر دو از خرافات و رسوم فرسوده گریزان بودند و علیه آن اعتراض نمودند. می‌توان گفت سرچشمه‌های فکری و ادبی دو شاعر تقریبا مشترک است. از مضامین مشترک شعر این دو شاعر عارف‌مسلک می‌توان به عشق، اخلاص در عبادت، وحدت وجود، کرامت انسانی و فلسفۀ حکمت «لا و الا» اشاره کرد. فلسفۀ خودی، فلسفۀ عشق و عقل، فلسفۀ شعر و عرفان نیز از مهم‌ترین مفاهیم اختلافی شاعران نامبرده به شمار می‌آید. در نظام فکری اقبال، مفاهیمی همچون مردم، خدا و عشق به شکل برجسته‌ای تجلی یافته‌است، اما نظام فکری غالب بیشتر مبتنی بر عقل و منطق بوده‌است و از نمادهای عینی و محسوس بیشتر بهره گرفته‌است. در این مقاله کوشیده‌ایم با بررسی آثار غالب و اقبال، زمینه‌های مشترک و متفاوت شعر این دو شاعر و علل آن را تبیین نماییم و با روشی توصیفی‌ـ تحلیلی به مطالعۀ تطبیقی اشعار این دو شاعر پرداخته، رویکرد فلسفی و عرفانی آن دو را تجزیه و تحلیل کنیم.","PeriodicalId":16203,"journal":{"name":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","volume":"111 1","pages":"135-153"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-01-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.22059/JLCR.2020.74942","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

غالب دهلوی و اقبال لاهوری دو شاعر برجستۀ شبه‌قارۀ هند در قرن‌های نوزده و بیست میلادی هستند که دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی جامعۀ زمان خویش را در آثار خود منعکس کرده‌اند. آنان در دو زبان فارسی و اردو قاعده و طرحی نو درانداخته‌اند و به عنوان الگویی برای مسلمانان شبه‌قارۀ هند و پاکستان مطرح شده‌اند. هر دو از خرافات و رسوم فرسوده گریزان بودند و علیه آن اعتراض نمودند. می‌توان گفت سرچشمه‌های فکری و ادبی دو شاعر تقریبا مشترک است. از مضامین مشترک شعر این دو شاعر عارف‌مسلک می‌توان به عشق، اخلاص در عبادت، وحدت وجود، کرامت انسانی و فلسفۀ حکمت «لا و الا» اشاره کرد. فلسفۀ خودی، فلسفۀ عشق و عقل، فلسفۀ شعر و عرفان نیز از مهم‌ترین مفاهیم اختلافی شاعران نامبرده به شمار می‌آید. در نظام فکری اقبال، مفاهیمی همچون مردم، خدا و عشق به شکل برجسته‌ای تجلی یافته‌است، اما نظام فکری غالب بیشتر مبتنی بر عقل و منطق بوده‌است و از نمادهای عینی و محسوس بیشتر بهره گرفته‌است. در این مقاله کوشیده‌ایم با بررسی آثار غالب و اقبال، زمینه‌های مشترک و متفاوت شعر این دو شاعر و علل آن را تبیین نماییم و با روشی توصیفی‌ـ تحلیلی به مطالعۀ تطبیقی اشعار این دو شاعر پرداخته، رویکرد فلسفی و عرفانی آن دو را تجزیه و تحلیل کنیم.

查看原文本刊更多论文

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals

自引率

0.00%

发文量