OTONOM/İNSANSIZ GEMİLERİN HUKUKİ STATÜSÜ VE TÜRKİYE UYGULAMALARI

Abstract

Otonom/insansız gemiler, son yılların en hızlı gelişen teknolojilerinden biridir. Otonom/insansız gemiler, önceden programlanmış komutlar veya önceden yapı-landırılmış algoritmalar aracılığıyla kendilerini yönetebilen gemilerdir. Bu gemi-ler, yerleşik bir yazılım ve sensör sistemi kullanarak kendilerini navigasyon, hız ayarlama, seyir ve manevra gibi konularda kontrol edebilmektedir. Bu sayede, otonom gemiler, insan faktörüne dayalı hataları azaltarak veya ortadan kaldıra-rak güvenliği arttırmakta, ayrıca üretim ve işletme maliyetlerini düşürmektedir. Bu gemiler, daha az insan gücü gerektirir ve daha az hataya yatkındır. Ayrıca, otonom gemiler, denizaltı arama ve kurtarma görevleri gibi kritik veya güvenli olmayan bölgelerde çalışmasına olanak sağlamaktadır. Otonom gemilerin tekno-lojisi, son yıllarda hızlı bir şekilde gelişmektedir ve bu teknoloji, denizcilik, tica-ret, enerji ve güvenlik alanlarında kullanılmaktadır. Özellikle, son yıllarda, tek-nolojinin gelişmesi ve maliyetlerin düşmesiyle birlikte, daha fazla sayıda otonom gemi projesi hayata geçirilmektedir. Ancak, otonom gemilerin hukuki statüsü halen tam anlamıyla belirlenememiştir. Türkiye'de mevcut Türk Ticaret Kanu-nun gemilere ilişkin hükümlerinin otonom gemilerle ilgili hukuki mevzuat ola-rak kullanılıp kullanılamayacağının tespiti önemlidir. Ayrıca otonom gemilerin Montrö Boğazlar Sözleşmesinde yer bulup bulamayacağını da düşünmek gere-kir. Bu makale, otonom gemilerin hukuki statüsünü ve Türkiye'de uygulamaya yönelik mevcut durumu incelemektedir.