THE CLASH BETWEEN LATIN AND ARABIC ALPHABETS AMONG THE TURKISH COMMUNITY IN BULGARIA IN THE INTERWAR PERIOD

Abstract

Bu makalede iki savas arasi donemde Bulgaristan’daki Turkler konusunu ele alacagim. “Dilsel” ya da daha dogru soylemek gerekirse “alfabetik” haklarin yorumlayici yaklasimini kullanacagim ve onlari ve “post-emperyal sosyopolitik dinamikleri” ile iliskilendiren genis Avrasya alaninda yer alan “Latinizasyon” sureclerine yerlestirecegim. Bu amacla, Bulgaristan Turklerine ait yazi pratiklerinin ilginc ve az bilinen durumunu tasvir ediyorum. Ozellikle de Ataturk’un alfabe reformunun Bulgaristan’daki yansimalarini ele alarak Turkiye’nin Latin alfabesine gecisinin bu Balkan ulkesinde gerek Bulgar otoriteleri gerekse yerli Turk toplulugunun en muhafazakar kesimleri tarafindan korkulari tetikleyen kabul edilmesi zor bir olay oldugunu gosterecegim. Bu baglamda bu Balkan ulkesinde Turk dilini yazmak icin kullanilan Arap ve Latin alfabelerine yonelik tavirlari analiz ederek, Bulgar otoritelerle Islam alimleri arasindaki alisilmadik cikar kesismesinde, Latin-Turk alfabesinin yasaklanmasinin nedenlerini ortaya koyacagim. Bu donemde, “notr” iletisim ogeleri olmaktan cok uzakta olan yazi sistemlerinin, ideolojik ve politik turden manipulasyonlara acik olduklarini gostermek calisacagim. Makalem, bu toplulugun dini ya da politik kimliginin karmasik konusunun analizine kapsamli bir katki sunmayi amaclamamaktadir. Fakat daha cok, guneydogu Avrupa’daki diger topluluklarin benzer zorluklarla karsilastigi bir donemde, Bulgaristan Turklerinin dil haklari bakimindan karsilastiklari sinirlamalara isik tutmayi amaclamaktadir.