EPİSTEMİK OTORİTE OLARAK MESLEK DERSLERİ ÖĞRETMENLERİ -NİTEL BİR ARAŞTIRMA-

Abstract

Epistemik otorite bireylerin bilgilerinin oluşumu üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olan bilgi kaynağını anlatmak için kullanılan bir kavramdır. Epistemik otorite, bireylerin bilgi arayışında temel bir kaynak sağlar. Kavram aynı zamanda bir bireyin kaynağın bilgilerine güvenini ve bireyin bu bilgileri ne ölçüde kabul etmeye hazır olduğunu ele alır. Bu araştırmada, Anadolu İmam Hatip Liseleri’ndeki meslek dersi öğretmenlerinin öğrencileri açısından epistemik otorite olup olmama durumları ile sebeplerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak kurgulanmıştır. Araştırmada veriler odak grup görüşmesi ile elde edilmiştir. Veri kaynağı olarak meslek dersleri öğretmenlerinin dersine giren öğrenciler ile görüşme yapılması kararlaştırılmıştır. Öğrenci seçimi amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemine göre yapılmış olup, öğrenciler Konya il merkezinde bulunan Anadolu İmam Hatip Liselerinde okuyan 11 ve 12. sınıflardan seçilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları doğrultusunda; epistemik otorite olarak görülen öğretmenlerin özelliklerinin şunlar olduğu tespit edilmiştir. Mesleki anlamda donanımlı, öğrencilerine saygı duyan, onları rencide etmeyen, öğrencilerini seven, çağa ayak uydurabilen, ders anlatabilme becerisine sahip, anlattığı dini içerikle hayatı birbirine uyum sağlayan kişiler. Meslek dersi öğretmenlerinin öğrencileri için epistemik otorite olmalarını etkileyen hususlardan biri de öğrenci durumları ve dış etmenlerdir. Öğrencilerin okula aile zoru ile gelmeleri, meslek öğretmenlerinde branşlaşma olmaması gibi hususların öğretmenlerin epistemik otorite olmalarına engel olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerle yapılan görüşmelerde öğrencilerin meslek dersleri öğretmenlerini büyük oranda epistemik otorite olarak görmedikleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin epistemik otorite arayışlarını okul dışında (dernek, vakıf, dini gruplar vb.) sürdürme sebeplerinin şu şekilde olduğu tespit edilmiştir: Birey olarak görülmek, saygı duyulmak, görüşlerine önem verilmek, sosyal olarak sorumluluk verilmek, değerli görülmek.