Toksik Erkekliğin Türk Dizi Endüstrisinin Popüler Örnekleri Üzerinden Okunması, Hercai ve Sen Anlat Karadeniz

Abstract

Kadın cinayetlerinin, cinsel istismar ve tacizlerin konvansiyonel medyada görece genişçe yer bulması sosyal medyada hızlı yayılıma girmesi birçok yeni kavramı da beraberinde meydana getirmektedir. 1980’li yılların sonlarına doğru Raewyn Connel tarafından ilk kez kullanılan toksik erkeklik (toxic masculinity) de bu kavramlardan birisidir. Connel, toksik erkekliği işçi sınıfı erkeklerinin, eşcinsel erkeklerin baskılanma hallerini ve orta sınıf beyaz erkeklerin konumunu açıklamak için kullanmaktadır. Toksik erkekliğin bilinirlik kazanmasında aktivist Tarana Burke’nin ilk olarak 2006 yılında MySpace’te başlattığı #MeToo hareketi bu bağlamda önemli bir başlangıçtır. Ocak 2018’de ise yine cinsel istismar ve tacize karşı mücadele etmek için Hollywood oyuncularının başlattığı “Time’s Up” dikkat çeken hareketlerden birisidir. Erkekliğin popüler medyaya yansıyan yüzlerine yönelik çok sayıda çalışma literatürde yer almaktadır. Biz de çalışmamızda toksik erkekliğin Türkiye dizi endüstrisindeki görünürlüğünü popüler örnekleri “Sen Anlat Karadeniz” ve “Hercai” üzerinden ele alacağız. Bu diziler özelinde toksik erkekliğin çeşitli yansıma biçimleri söylem ve eleştirel söylem analizi yöntemleriyle incelenecektir. Dizilerdeki saldırgan ve baskın erkeklik formlarının aşikâr edilmesi izler kitle üzerinde şüphesiz etki bırakmaktadır. Toksik erkeklik sahnelerine sıkça yer verilmesi ve ilgili sahnelerin uzun tutulması ise şiddeti normalleştirip sıradanlaştırdığını söyleyebiliriz.