Korespondencja starosty knyszyńskiego Tomasza Czapskiego (1711–1784) jako źródło poznania jego rodzinnych relacji i sporów sądowych

Abstract

Egodokumenty, czy w dosłownym tłumaczeniu terminu niemieckiego „samoświadectwa” (selbstzeugnisse), od kilkunastu lat są przedmiotem intensywnej źródłoznawczej refleksji zarówno w historiografii i europejskiej, jak też polskiej. Stanowią również źródło fundamentalne dla antropologii historii lub mikrohistorii. Prezentowany artykuł dotyczy jednego z rodzajów egodokumentów, czyli korespondencji, w tym przypadku listów Tomasza Czapskiego (1711-1784), który w wyniku swojej działalności popadł w wiele konfliktów, zarówno tych rodzinnych, jak i sąsiedzkich. Omawiane źródła, niemal jak w soczewce przedstawiają problemy szlachty, która rywalizowała ze sobą o majątki, czy z miastami o wpływy i pozycję. W wyniku swojej działalności, Czapski wielokrotnie był zmuszony toczyć zaciekłe spory w sądach bądź w trybunałach, tak jak miało to miejsce w Lublinie w 1749 r. Prezentowany artykuł ukazuje bohatera artykułu jako osobę awanturniczą, sprawiającą problemy rodzinie, szlachcie, magnaterii oraz mieszczanom Gdańska.