Powstanie i działalność Rosyjsko-Litewskiej i Rosyjsko-Łotewskiej Komisji Historyków (2006-2020) jako forma realizacji polityki historycznej

Abstract

Celem artykułu jest prezentacja jednego z wątków stosunków dwustronnych między Federacją Rosyjską a Litwą i Łotwą, wpisującego się w nurt polityki historycznej – powstania i działalności wspólnych komisji historyków.  Zarówno w Rosji, jak też w krajach bałtyckich polityka historyczna jest przedmiotem uwagi państwa jako narzędzie budowania tożsamości wokół narodowej symboliki. Wizja przeszłości kreowana na Litwie i Łotwie często kłóci się z pamięcią historyczną Rosji, stąd pomysł powołania dwustronnych komisji historyków, czyli próba stworzenia forum do dyskusji nad spornymi problemami wspólnej historii. Rosyjsko-Litewska Komisja Historyków została utworzona w roku 2006, powstanie jej łotewskiego odpo-wiednika napotkało więcej trudności i doszło do skutku dopiero w roku 2011. Prace obu komisji zawie-szono w 2014 r. w związku z sytuacją na Ukrainie, przerwa trwała do roku 2017. Wymiernym efektem prac Komisji Rosyjsko-Litewskiej była publikacja dwóch tomów archiwaliów (w 2006 i 2013 roku), w przypadku Łotwy pozyskano dokumenty źródłowe z rosyjskich archiwów. Mimo wielu kontrowersji i krytyki z obu stron wydaje się, że nie ma innej drogi – prowadzenie polityki historycznej jest faktem, ale aby nie stała się ona propagandą historyczną musi opierać się na rzetelnych badaniach naukowych.