Antalya Limanı’nın 19. Yüzyıl Sonu ve 20. Yüzyıl Başında Anadolu Liman Trafiği ve Deniz Ticaretindeki Yeri

Abstract

Bizans Imparatorlugu, Selcuklu Devleti ile Osmanli Imparatorlugu’nun klasik doneminde Anadolu’nun dunyaya acilan kapilarindan biri olan Antalya, tuccarlarin ve ticaret gemilerinin ugrak noktalarindan biriydi. 16. yuzyildan itibaren Antalya’nin onemi giderek azalirken deniz ve kara ulasim olanaklarinin artmasiyla birlikte Anadolu ve Dogu Akdeniz kiyilarinda cesitli ticaret merkezleri ve limanlar yukseldi. Antalya’nin 19. yuzyilda ticaret kapasitesi ve olanaklari gelisim gostermesine ragmen eski canli gunlerini tekrar yakalayamadi. Antalya’da tarim tam anlamiyla ticarilesemedigi gibi ithalat agirlikli Osmanli dis ticareti icinde Antalya’nin Anadolu’nun ic kesimleriyle baglanti saglayacak ulasim olanaklari da modern bir karakter kazanamadi. Ticaretin on plana ciktigi liman kentlerinin aksine limana ulasan demiryolu ve karayolu baglantilarinin noksanligi ve genis ciftliklerde kapitalist tarima gecilememesi Antalya’nin karsisinda duran zorluklar arasindaki yerlerini aldi. Bu nedenlerden oturu Osmanli Imparatorlugu’nun son doneminde diger Anadolu limanlari ve ticaret merkezleri ile karsilastirildiginda Antalya’nin konumu onemsiz ve sonuk durumda kaldi. Bu calismada Osmanli Imparatorlugu’nun son zamanlarinda Antalya’nin ve Antalya Limani’nin Anadolu ticareti icerisindeki yeri ve rolu aciklanmaya calisilacaktir. Cesitli istatistikler, salnameler, raporlar ile arastirma ve inceleme eserlerinde bulunan verilerden hareketle genel olarak Osmanli ticaretinin durumu, bu ticari yasam icerisinde Anadolu liman kentlerinin konumu ve Antalya’nin bu ticaret icerisindeki payi incelenecektir. Boylece elde edilen veriler, Antalya Limani’nin ilerleyen zaman icinde Osmanli ticareti ve ekonomik yapisi icindeki durumunu rakamlarla ve nedenleriyle aciklamaya yardimci olacaktir.