Ana Hatlarıyla Hitit Dini

Abstract

M.O. 2000 yillarinda Anadolu’ya gelen Hint-Avrupa kokenli Hititler M.O. 1650’de Kizilirmak Havzasi’nda yer alan Hattusa (Bogazkoy) merkezli bir devlet kurmuslardir. Orta Anadolu’da kurulan bu devlet ilerleyen surecte buyuk bir imparatorluk haline gelmistir. Farkli etnik kokenlere sahip topluluklari bunyesinde barindiran Hititler kendilerini “Bin Tanrili Halk” olarak adlandirmislardir. Fethettikleri bolgelerin tanrilarini kendi tanrilarinin arasina dâhil eden Hititler genis bir tanrilar topluluguna sahip olmustur. Bu tanrilarin arasinda Hatti, Luvi, Pala, Sumer, Hurri, Asur, Babil ve Eski Hint kokenli tanrilar yer almaktadir. Bogazkoy’de gerceklestirilen kazilarda pek cok tapinak yapisinin ortaya cikarilmasi Hititlerin tanrilarina verdikleri onemi gostermektedir. Bu makalede kendisine kaynaklik eden arkeolojik ve filolojik verilerden yola cikilarak bir devlet dini olan Hitit dini, Hitit dininin genel ozellikleri, Hitit panteonunda yer alan tanrilar, bu tanrilar icin yapilmis olan tapinaklar, tanrilar adina yapilan bayram torenleri, tanrilarin ve insanlarin konumu, buyu rituelleri, fal ve kehanet uygulamalari, dualar ve mitolojik hikâyeler cercevesinde ele alinmistir.