“Her Değişmenin Bir Nedeni Vardır” Sentetik A Priori Önermesi Doğrultusunda Kant, Hume ve Gazali’de Nedensellik İlkesi

Abstract

Nedensellik konusu, felsefe tarihinde cok onemli tartismalari beraberinde getirmistir. Bu makalede uc buyuk filozof ve dusunur olan Hume, Kant ve Gazali’nin nedensellik hakkindaki dusunceleri mukayeseli olarak incelenmeye calisilacaktir. Bu meseleyi ilk kez sistematik ve elestirel bir bicimde ele alan unlu Ingiliz emprist filozof David Hume olmustur. Neden ve sonuc arasindaki iliskiyi sorgulayan bu uc dusunure gore nedensellikle ilgili bilgilerimiz cogunlukla nesnelerin surekli birlikteliginin zihnimizde olusturdu- gu aliskanlik sonucu olusan inancla alakalidir. Ozellikle Hume, bu konuya getirmis oldugu aciklamalariyla supheci bir filozof olarak nitelendirilmistir. Felsefenin en onemli sorunlarindan biri olan nedensellik konusunun nicin cok farkli bir sekilde anlasildiginin sebeplerini bu uc dusunure gore ortaya koymak, calismanin amacini olusturacaktir.