Ciało naznaczone biograficznie -ślady, świadectwa i transgresje

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem analiz podjętych w artykule jest ukazanie, w jaki sposób przemiany dotyczące ciała zarówno wynikłe z intencjonalnych, jak i nieintencjonalnych (np. losowych) działań podmiotu wpisują się w jego biografię. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Najważniejsze pytanie badawcze brzmi: w jakich sytuacjach związanych ze zmianą w obrębie ciała wywołaną świadomie podjętą decyzją czy spowodowaną losową ingerencją staje się ono narzędziem biograficznej pamięci i jakiego rodzaju przemiany toż‑ samości podmiotu tym procesom towarzyszą? Przyjętą metodą badawczą jest analiza wybranych stanowisk teoretycznych oraz efektów własnych prac badawczych. PROCES WYWODU: Opozycja cielesny–duchowy w odniesieniu do rozważań o biografii podmiotu i jego tożsamości nie ma wystarczającego uzasadnienia. Ciało stanowiące prywatną, intymną przestrzeń jest także produktem kultury. W działania prowadzące do zmian dotyczących ciała (intencjonalne) i w procesy skutkujące jego zmianą (nieintencjonalne) zaangażowana jest także podmiotowość jednostki, w czego konsekwencji modyfikowana jest jej tożsamość. Zmiany tejże odbywają się na różnym poziomie głębokości, przybierając formę śladów, świadectw i transgresji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Najistotniejsze w kontekście podjętych rozważań dotyczących biograficznego naznaczania ciała wydają się te, które wiążą się z przebytą przez podmiot trajektorią w związku z zaistniałymi okolicznościami w jego biografii. Trajektoria, stanowiąca dłuższy proces godzenia się ze zmianą, często dzieli biografię podmiotu na okres „przed” i „po” zmianie. To, czym zmiana okazuje się w szerszym planie biograficznym, uzależnione jest m.in. od poziomu sprawczości i refleksyjności podmiotu. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Związki między przemianami ciała a tożsamością podmiotu mogą przybierać formę śladu, świadectwa i prowadzić do transgresji.