Domates lekeli solgunluk virüsü(TSWV)’ne dayanıklı sivri biber hatlarının geliştirilmesi

Abstract

Biber dunyada domates ve karpuzdan sonra en fazla yetistirilen sebze turudur. Virus hastaliklari biber uretimini sinirlandiran en onemli etmenler arasinda yer almaktadir. Bu hastaliklarin basinda domates lekeli solgunluk virusu (Tomato Spotted Wilt Virus=TSWV) gelmektedir. Hastaligin kontrolunde en guvenilir yontem dayanikli cesitlerin kullanilmasidir. Bu calismada TSWV’ye dayanikli yeni sivri biber cesitlerinin gelistirilebilmesi icin ebeveyn olarak kullanilabilecek hatlarin islahi amaclanmistir. Calismada TSWV’ye dayanikli uc adet genotip ile bu hastaliga karsi hassas ve uzun yillar ticari olarak kullanilan Serademre 8 cesidi materyal olarak kullanilmistir. Islah metodu olarak pedigri yontemi uygulanmistir. Hassas ebeveyn ile dayanikli genitorler arasinda yapilan melezlerden gelistirilen uc populasyon bes donem kendilenmis ve biyolojik olarak testlenmistir. Testleme sonucunda dayanikli olarak belirlenen bireyler bir sonraki generasyona aktarilarak kendilenmeye devam edilmistir. Dayanikli bireylerin belirlenmesinde her donem biyolojik test yapilirken molekuler testler sadece F 1 ve F 5 kademelerindeki bitkilere uygulanmistir. Biyolojik testlerde mekanik inokulasyon yontemi, molekuler testlerde ise Tsw geni ile baglantili CAPS molekuler isaretleyicisi (SCAC 568 ) kullanilmistir. Bu calismada sivri biber islah calismalarinda kullanilabilecek ozelliklere sahip TSWV’ye dayanikli 10 adet hat gelistirilmistir. Elde edilen TSWV’ye dayanikli hatlarin bir kismi sivri biber islah calismalarinda kullanilmasi amaciyla ozel sektor tohum firmalarina devri yapilmistir.