„Cogito ergo sum et sentio ergo sum”: filozoficzne refleksje o nowoczesnej edukacji

Abstract

Artykuł jest poświęcony kwestii edukacji i uczeniu się w formule online. W Oświeceniu akcentowano rozum i wymagano rozwoju samowiedzy, ewolucji samoświadomości jednostki i społeczeństwa, począwszy od cogito jako centralnej pozycji w praktyce edukacyjnej. Pojawienie się natomiast w najnowszych czasach edukacji online staje się okazją do przyjrzenia się przemianom w tej dziedzinie, a także nowym możliwościom. Autorki stwierdzają, że klasyczna teoria edukacji wymaga obecnie dostosowania, a nawet istotnej zmiany. W nowym paradygmacie edukacji (paradygmacie rozumienia) konieczne jest uwzględnienie heurystyki ciała i harmonijnego połączenia stanowisk filozoficznych wyrażanych formułami Cogito ergo sum i Scentio ergo sum. Zdaniem autorek jest to fundamentalne stanowisko zrozumienia racjonalności po Oświeceniu. Nowe teorie pedagogiczne opierają się na fundamencie uwzględniającym nie tylko tradycyjne cogito (myślę), ale także konceptualne i filozoficzne podstawy teorii poznania cielesnego. Opierając się na współczesnych badaniach nad ewolucją człowieka, autorki stawiają tezę, że w edukacji należy uwzględniać znajomość morfologii człowieka i brać pod uwagę ciągły proces koewolucji ciała, środowiska i umysłu (świadomości), ponieważ ludzkie percepcje i działania współdziałają ze sobą. Według autorek prawdziwość postawionej tezy potwierdza obecny rozwój programów HCI (Human- -Computer Interaction Programs), ponieważ dzięki temu wprowadzone zostały do cyberprzestrzeni doznania, do których zdolna jest jedynie heurystyka fizyczna. Dzięki tego typu programom ulepszone zostały praktyki edukacyjne, które stały się bardziej skuteczne i zróżnicowane metodologicznie.