Niemieckie ścieżki Piotrusia Pana. O niemieckim pośrednictwie w pierwszym polskim przekładzie powieści Peter Pan in Kensington Gardens J.M. Barriego

Abstract

Artykuł prezentuje wyniki analizy pierwszego polskiego tłumaczenia powieści Peter Pan in Kensington Gardens J.M. Barriego autorstwa Zofii Rogoszówny pt. Przygody Piotrusia Pana (1913) jako przekładu zapośredniczonego. W oparciu o metodę zainspirowaną krytyką tekstów, wewnątrz ramy badań nad przekładem niebezpośrednim, dowiedzione zostaje, że wersja Rogoszówny opierała się na niemieckim tłumaczeniu pt. Peter Pan im Waldpark (1911) autorstwa Irmgard Funcke. Artykuł jest również próbą udzielenia odpowiedzi na pytania o to, jak w wyniku wieloetapowej transmisji tekstu zmienia się profil jego projektowanego odbiorcy; jak za pomocą translatorskich przesunięć tłumaczki „przystosowały” tekst wyjściowy do wrażliwości czytelników (stosując domestykację lub uniwersalizację kulturową); jak zatem – przez pryzmat transferu językowego – scharakteryzować można myślenie o dziecku oraz rolę literatury dla młodych w Anglii, Niemczech i Polsce w początkach XX wieku.