{"title":"Seyf-i Sarâyî’nin Gülistan Tercümesi’nde Devrik Cümleler","authors":"Hayrullah Kahya","doi":"10.26650/TUDED480086","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Doguda Kipcak/Kifcak, batida Kuman, Rusya’da Polovest olarak bilinen KumanKipcaklar tarihte Kipcak bozkilari, Kirim, Tuna havzasi, Balkanlar ve Ortadogu’da yasamislardir. Kipcaklar, Misir ve civarinda Memlukler devletini (1250-1517) kurmus ve burada zengin bir Kipcak edebiyati meydana getirmislerdir. Kipcakca eserler arasinda asil Memluk Kipcakca dil ozelliklerini en iyi gosteren eserlerin basinda Fars edebiyatinin en buyuk sairlerinden Sa’di-i Şirazi’nin Gulistan adli eserinin Seyf adli biri tarafindan Kipcak Turkcesine yapilmis tercumesi gelir. Eser, bilim dunyasinda Kipcakca Gulistan Tercumesi olarak bilinir. Ali Fehmi Karamanlioglu 1968 yilinda eserin transkripsiyonlu metnini ve dizinini hazirlamistir. Elinizdeki calismada Gulistan Tercumesi’ndeki cumlelerin devriklik durumlari Karamanlioglu nesrine dayanilarak incelenmistir. Incelemede tespit edilen devrik cumleler kullanim yerleri bakimindan uc bolumde ele alinmistir: konusma cumlelerindeki, tercumelerdeki ve diger durumlardaki devrik cumleler. Metnin cumle kurulusu bakimindan genel degerlendirilmesi hususunda ifade edilmesi gereken en onemli husus, metindeki kuralli cumlelerin devrik cumlelere oranla nicelik bakimdan oldukca fazla olmasidir. Bu durum Turkcenin genel yapisina uygundur. Bu da Seyf’in her uc dile vukufiyeti ile beraber Turk diline gostermis oldugu ozenin bir sonucudur.","PeriodicalId":29693,"journal":{"name":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.1000,"publicationDate":"2019-06-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Turk Dili ve Edebiyati Dergisi-Journal of Turkish Language and Literature","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.26650/TUDED480086","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"0","JCRName":"LANGUAGE & LINGUISTICS","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Doguda Kipcak/Kifcak, batida Kuman, Rusya’da Polovest olarak bilinen KumanKipcaklar tarihte Kipcak bozkilari, Kirim, Tuna havzasi, Balkanlar ve Ortadogu’da yasamislardir. Kipcaklar, Misir ve civarinda Memlukler devletini (1250-1517) kurmus ve burada zengin bir Kipcak edebiyati meydana getirmislerdir. Kipcakca eserler arasinda asil Memluk Kipcakca dil ozelliklerini en iyi gosteren eserlerin basinda Fars edebiyatinin en buyuk sairlerinden Sa’di-i Şirazi’nin Gulistan adli eserinin Seyf adli biri tarafindan Kipcak Turkcesine yapilmis tercumesi gelir. Eser, bilim dunyasinda Kipcakca Gulistan Tercumesi olarak bilinir. Ali Fehmi Karamanlioglu 1968 yilinda eserin transkripsiyonlu metnini ve dizinini hazirlamistir. Elinizdeki calismada Gulistan Tercumesi’ndeki cumlelerin devriklik durumlari Karamanlioglu nesrine dayanilarak incelenmistir. Incelemede tespit edilen devrik cumleler kullanim yerleri bakimindan uc bolumde ele alinmistir: konusma cumlelerindeki, tercumelerdeki ve diger durumlardaki devrik cumleler. Metnin cumle kurulusu bakimindan genel degerlendirilmesi hususunda ifade edilmesi gereken en onemli husus, metindeki kuralli cumlelerin devrik cumlelere oranla nicelik bakimdan oldukca fazla olmasidir. Bu durum Turkcenin genel yapisina uygundur. Bu da Seyf’in her uc dile vukufiyeti ile beraber Turk diline gostermis oldugu ozenin bir sonucudur.