OCHRONA PRAW TWÓRCÓW W ŚWIETLE USTAWY O PRAWIE AUTORSKIM Z 29 MARCA 1926 ROKU

Abstract

STRESZCZENIE Celem poniższego artykułu jest przybliżenie polskiego systemu prawa dotyczącego ochrony praw autorskich w okresie międzywojennym i próba odpowiedzi na pytania: na jakim poziomie merytorycznym i konstrukcyjnym stały polskie regulacje?; czy odpowiadały one ówczesnym standardom międzynarodowym i czy wniosły do nich jakieś własne rozwiązania? Przez kilka lat po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. na terytorium państwa polskiego funkcjonowały aż 4 różne systemy prawa autorskiego: na ziemiach byłego zaboru niemieckiego obowiązywała ustawa z 19 czerwca 1901 r. o prawie autorskim do utworów literackich i muzycznych, ustawa z 19 czerwca 1901 r. o prawie wydawniczym oraz ustawa z 9 stycznia 1907 r. o prawie autorskim do utworów sztuk plastycznych i fotograficznych; na ziemiach byłego zaboru austriackiego to ustawa z 26 grudnia 1895 r. o prawie autorskim do utworów literatury, sztuki i fotografii; na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego ustawa z 20 marca 1911 r. o prawie autorskim, a na terenie Spisza i Orawy - węgierska ustawa z 26 kwietnia 1884 r. o prawie autorskim. Te pozostałe po okresie zaborów systemy opierały się na różnych konstrukcjach prawnych, niekiedy bardzo odmiennie regulujących sprawy z zakresu ochrony praw twórców. Prace nad ujednoliceniem prawa autorskiego w Polsce trwały prawie siedem lat i zakończyły się w dniu 29 marca 1926 r. uchwaleniem przez Sejm Ustawy o prawie autorskim. Ustawa była bardzo nowoczesną, zarówno pod względem merytorycznym jak i konstrukcyjnym, regulacją, opartą nie tylko na rozwiązaniach zaczerpniętych z prawa obcego, ale i na własnych pomysłach. Jej głównymi zaletami były: bardzo szerokie, elastyczne i przejrzyste zdefiniowanie przedmiotu prawa autorskiego, obejmującego każdy, nawet najmniejszy przejaw czyjejś twórczości duchowej utrwalonej w jakiejkolwiek formie oraz dualistyczny model ochrony praw autorskich, przewidujący istnienie praw majątkowych i praw osobistych, chroniących odmienne rodzaje interesów.