Galileusz i rozróżnienie między jakościami pierwotnymi a wtórnymi (II). Problem statusu ontologicznego wrażeń

Abstract

Artykuł stanowi kontynuację pracy poświęconej teoretycznej analizie głównego argumentu użytego przez Galileusza do sformułowania rozróżnienia między jakościami pierwotnymi a wtórnymi. Jego przedmiotem jest problem ontologicznego statusu jakości wtórnych/wrażeń. W artykule omawiam trzy główne linie interpretacji tego zagadnienia, rozpatrywane w świetle ustaleń poczynionych w pierwszym tekście. Pierwsza część pracy poświęcona jest mentalistycznej interpretacji Galileuszowych jakości wtórnych. Dociekania te uzupełnia analiza mechanistycznych przesłanek jego koncepcji, za sprawą których zasługuje ona na miano „śmieciowej teorii sensorium”. W części drugiej, analizuję argumenty na rzecz materialistycznej interpretacji jakości wtórnych oraz, posiłkując się wynikami uzyskanymi w pierwszym artykule, wskazuję związane z nią trudności teoretyczne. W trzeciej części pracy, omawiam hermeneutyczne zalety i teoretyczne wady wykładni Galileuszowych jakości wtórnych w kategoriach arystotelesowskich. Artykuł konkluduję uwagami na temat tekstualnego podłoża i historycznego znaczenia ujawnionych trudności interpretacyjnych.