Słownik terminologii lekarskiej polskiej z 1881 roku jako przedmiot badań historyka języka polskiego

IF 0.4 Q1 Arts and Humanities

Studia Historiae Scientiarum Pub Date : 2022-08-26 DOI:10.4467/2543702xshs.22.005.15971

L. Jankowiak

{"title":"Słownik terminologii lekarskiej polskiej z 1881 roku jako przedmiot badań historyka języka polskiego","authors":"L. Jankowiak","doi":"10.4467/2543702xshs.22.005.15971","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Wiek XIX należy do przełomowego w dziejach polskiej terminologii medycznej. Powstał wówczas, opublikowany w 1881 roku w wyniku licznych dyskusji, głównie środowiska lekarskiego, najważniejszy leksykon krakowski Słownik terminologii lekarskiej polskiej. Chociaż jego terminologia reprezentuje szkołę krakowską, to wpływy innych polskich ośrodków naukowych są w nim również widoczne, ponieważ na ostatnim etapie przygotowań leksykonu krakowscy autorzy słownika konsultowali się z warszawskimi, poznańskimi i lwowskimi lekarzami. Materiał w tym przekładowym słowniku jest różnorodny i nierzadko przekracza granice ówczesnej medycyny. Jest bogatym źródłem dla historyka języka polskiego do badania nie tylko stanu polskiej terminologii medycznej w XIX stuleciu (np. liczebności, pochodzenia terminów), terminologii wówczas porządkowanej i uzupełnianej w sposób zorganizowany i świadomy, lecz także – charakterystycznych w niej zjawisk (np. synonimii i polisemii) na tle innych epok w dziejach polskiej terminologii medycznej. Celem artykułu jest nie tylko zrelacjonowanie stanu dotychczasowych badań historycznojęzykowych, lecz także wskazanie możliwości, jakie te badania dają kolejnym badaczom polszczyzny.","PeriodicalId":36875,"journal":{"name":"Studia Historiae Scientiarum","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.4000,"publicationDate":"2022-08-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Studia Historiae Scientiarum","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.4467/2543702xshs.22.005.15971","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q1","JCRName":"Arts and Humanities","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Wiek XIX należy do przełomowego w dziejach polskiej terminologii medycznej. Powstał wówczas, opublikowany w 1881 roku w wyniku licznych dyskusji, głównie środowiska lekarskiego, najważniejszy leksykon krakowski Słownik terminologii lekarskiej polskiej. Chociaż jego terminologia reprezentuje szkołę krakowską, to wpływy innych polskich ośrodków naukowych są w nim również widoczne, ponieważ na ostatnim etapie przygotowań leksykonu krakowscy autorzy słownika konsultowali się z warszawskimi, poznańskimi i lwowskimi lekarzami. Materiał w tym przekładowym słowniku jest różnorodny i nierzadko przekracza granice ówczesnej medycyny. Jest bogatym źródłem dla historyka języka polskiego do badania nie tylko stanu polskiej terminologii medycznej w XIX stuleciu (np. liczebności, pochodzenia terminów), terminologii wówczas porządkowanej i uzupełnianej w sposób zorganizowany i świadomy, lecz także – charakterystycznych w niej zjawisk (np. synonimii i polisemii) na tle innych epok w dziejach polskiej terminologii medycznej. Celem artykułu jest nie tylko zrelacjonowanie stanu dotychczasowych badań historycznojęzykowych, lecz także wskazanie możliwości, jakie te badania dają kolejnym badaczom polszczyzny.

查看原文本刊更多论文

19世纪属于波兰医学术语史上的一次突破。克拉科夫最重要的词典《波兰医学术语词典》于1881年出版，主要由医学界进行了多次讨论。尽管它的术语代表了克拉科夫学派，但其他波兰科学中心的影响也在其中可见，因为在词典编制的最后阶段，克拉科夫的作者咨询了华沙、波兹南和利沃夫的医生。这本翻译词典中的材料多种多样，往往超越了当代医学的界限。波兰语历史学家不仅可以研究19世纪波兰语医学术语的状况（例如术语的丰富性、起源），还可以有组织、有意识地对术语进行整理和补充，而且——波兰医学术语史上其他时代背景下的特征现象（如同义词和多义词）。本文的目的不仅是报道历史语言学研究的现状，还表明这项研究为后来的波兰研究人员提供了可能性。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊