[Evaluation of Rapid Syndromic Molecular Test in the Diagnosis of Patients with Central Nervous System Infections].

Abstract

Merkezi sinir sistemi (MSS) enfeksiyonlarının tanısı zor ve zaman alıcıdır. FilmArray menenjit/ ensefalit paneli (BioFire Diagnostics®, Salt Lake City, UT, Amerika Birleşik Devletleri) (FA-ME), yaygın toplum kaynaklı menenjit/ensefalit etkeni olan 14 mikroorganizmanın hızlı tespiti için tasarlanmıştır. Bu çalışmada, 01.06.2018 ile 31.08.2022 tarihleri arasında MSS enfeksiyonu ön tanısıyla hastanemize başvuran 1588 hastanın beyin omurilik sıvısı (BOS) örneklerinin FA-ME test sonuçlarının; konvansiyonel mikrobiyolojik testler, BOS biyokimyasal testleri, klinik bulgular ve radyolojik görüntüleme sonuçlarıyla birlikte karşılaştırılarak panelin etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. BOS örnekleri FA-ME paneliyle test edilen 1588 hastanın sonuçları Gram boyama, kültür-antibiyogram, kriptokok antijen testi, doğrulama amacıyla uygulanan diğer viral multipleks polimeraz zincir reaksiyonu testleri, BOS biyokimyasal test sonuçları, klinik bulgular ve radyolojik görüntüleme sonuçlarıyla birlikte değerlendirilmiştir. Sonuçlar, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Laboratuvarlarının arşiv ve doğrulama testi kayıtlarıyla elektronik hasta dosyalarının incelenmesi yoluyla elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde IBM SPSS Statistics 25.0 programı kullanılmıştır. 1588 örnekte ortalama %10 pozitiflik oranı bulunmuştur. En sık tespit edilen etken herpes simpleks virüs tip 1'dir. Bu çalışmada, 10 örnek (%7.8) yanlış pozitif olarak değerlendirilmiş ve 17 pozitif örnek (%13.4) klinik olarak anlamlı bulunmamıştır. Negatif 1488 örnek değerlendirildiğinde, panelde yer almayan mikroorganizmalar 27 olguda konvansiyonel yöntemlerle tespit edilmiştir. Ayrıca, bir klinik örnekte Cryptococcus neoformans yanlış negatif olarak tespit edilmiştir. Nöroloji kliniği 28 pozitif örneğe sahip olan en fazla örnek gönderen bölüm (728) olmakla birlikte, yanlış pozitif ve klinik olarak anlamlı olmayan sonuçlar hariç tutulduğunda bu sayı 14'e düşmüştür. Örneğin laboratuvara kabulünden sonra tanıya kadar geçen süre ortalama 3.2 saat (200 dakika) olarak tespit edilmiştir. Öte yandan 1588 hastanın BOS örneklerinden elde edilen FA-ME panel sonuçları geleneksel test sonuçlarıyla birlikte değerlendirildiğinde genel pozitiflik oranı yaklaşık %10 olarak bulunmuş ve bu oranın literatürle uyumlu olduğu belirlenmiştir. Düzeltme yapılmış pozitif sonuçların analizinde, literatürle uyumlu olarak erkek hastalarda pozitiflik oranının anlamlı derecede daha yüksek olduğu (p= 0.008) saptanmıştır. Nöroloji hastalarında, FA-ME panel pozitifliği, modifiye Reller kriterleri göz önüne alınarak değerlendirildiğinde, gerçek bir MSS enfeksiyonu göstergesi olmamış ve enfeksiyonu dışlamak amacıyla testin gereksiz yere uygulandığı sonucuna varılmıştır. FA-ME testinin yalnızca enfeksiyon hastalıkları uzmanının görüşü doğrultusunda istenmesi sağlanarak pahalı bir testin gereksiz kullanımı önlenmiştir. Panelde saptanan insan herpes simpleks virüs-6 pozitifliklerinin hastanın yaşı, semptomları, immünsupresyon durumu, laboratuvar bulguları ve radyolojik görüntüleme sonuçlarıyla birlikte; ayrıca C.neoformans/Cryptococcus gattii negatif panel sonuçlarının da hastanın klinik bulguları, gerekli konvansiyonel testler ve radyolojik görüntülemeyle birlikte dikkatli değerlendirilmesi gerektiği sonuçlarına varılmıştır. Yirmi yedi olguda, panelde bulunan mikroorganizmalar dışında konvansiyonel yöntemlerle menenjit/ensefalit etkenleri olarak belirlenen mikroorganizmalar tespit edilmiştir. Bu nedenle hastanın klinik bulgularını ve semptomlarını değerlendirerek paneli gerektiğinde kullanmanın, tanı ve maliyet açısından etkili bir yaklaşım olacağı görüşüne varılmıştır. Sonuçların dikkatle değerlendirilmesini gerektirse de, panelin başarılı olduğu ve patojenleri BOS'tan doğrudan ve geniş ölçekte hızlı bir şekilde tespit ettiği belirlenmiştir.