ZAPOROG KAZAKLARI VE OSMANLI TOPRAKLARINA YAĞMA AKINLARI (1530-1630)

Abstract

Bugünkü Ukrayna’nın tarihsel kökenine gittiğimizde Kazakları görürüz. Zaporog Kazakları denilen bu Kazak grubu menşe itibariyle Rus Kiev Knezliği zamanında bölgede var olan ve sonradan Ortodokslaşarak asimile olan Karakalpak, Uz, Brendi gibi Türk savaşçı boylarına dayanır. Önceleri Kiev Knezliği, 16. yüzyıl itibariyle de Lehistan bu gibi grupları bir araya getirerek güneyden gelen Türk tehditlerine karşı sınır muhafızı olarak görevlendirdi. Osmanlıya bağlı Kırım Tatar güçlerine karşılık veren ve bilahare Tatar ve Osmanlı topraklarına yağma akınları düzenleyen Zaporog Kazakları 17. yüzyılın başında yoğun olmak üzere Osmanlının Karadeniz’deki Anadolu ve Rumeli liman kentlerine ve kasabalarına büyük yağma saldırıları tertip etti. Trabzon, Sinop ve İstanbul’un varoşları bu saldırılardan nasibini aldı. Bütün bir Karadeniz sahili yüz yıldan fazla korku ve dehşet içinde kaldı. Birçok ahali korkudan iç bölgelere göç etmek zorunda kaldı. Osmanlı Devleti askeri olarak bunlarla baş etmekte zorlandı. Bu durum Osmanlı ile Lehistan arasındaki siyasi ilişkileri de oldukça kötü etkiledi. 1630’dan sonra Kazakların saldırıları Lehistan ile yaşadığı problemlerden dolayı tedricen azaldı.