Propofol as a double-edged sword. A narrative review

Abstract

Przedmiot badań. Propofol jest najczęstszym dożylnym, hipnotycznym lekiem stosowanym w praktyce anestezjologicznej i intensywnej terapii. Charakterystyczny wygląd zawdzięcza stabilizatorom takim jak lecytyna, olej sojowy i glicerol. Za biotransformację propofolu odpowiada głównie wątroba, a eliminacja leku zachodzi z udziałem nerek. Farmakokinetyka propofolu zależy od masy ciała pacjenta, chorób współistniejących, a także płci, wieku oraz przyjmowanych leków. Cel badań. Zebranie i usystematyzowanie wiedzy na temat propofolu, zalet oraz potencjalnych zagrożeń związanych z jego użytkowaniem, jak również omówienie najnowszych osiągnięć i innowacyjnych kierunków badań prowadzanych nad tym lekiem. Materiały i metody. Przeglądu piśmiennictwa dokonano przeszukując naukowe bazy danych: PubMed i Google Scholar. Wyszukiwanie odpowiednich artykułów na temat propofolu przeprowadzono przy użyciu kombinacji słów kluczowych: „propofol”, „znieczulenie”, „anestezjologia”, „intensywna terapia”, „zespół propofolowy”, „działania niepożądane”, „interakcje lekowe”, „ciąża” oraz „nowotwory". Wyniki. Szersza dyskusja na temat propofolu obejmuje jego charakterystyczne właściwości oraz mniej znane aspekty, takie jak działanie przeciwwymiotne czy przeciwdrgawkowe. Jednakże istnieją również pewne ograniczenia i potencjalne niebezpieczeństwa związane z jego stosowaniem w tym ryzyko groźnego zespołu propofolowego. Dodatkowo konieczne jest uwzględnienie aspektów takich jak bilans tłuszczów oraz ryzyko rozwoju bakterii na substancjach zawartych w ampułkach z lekiem. Wyniki najnowszych badań wskazują również na potencjalne korzyści związane z zastosowaniem propofolu w innych dziedzinach medycyny, takich jak jego wpływ na ograniczenie rozwoju komórek raka żołądka, raka pęcherza moczowego oraz kostniakomięsaka. Wnioski. Publikacja ta nie tylko poszerza obecne zrozumienie farmakologii propofolu, ale także stanowi istotne uzupełnienie literatury naukowej w języku polskim, rzucając światło na wskazania w zależności od miejsca zastosowania, nieoczywiste działania niepożądane, interakcje oraz nowe kierunki badań związane z tym lekiem.