{"title":"NARX YAPAY SİNİR AĞLARI MODELİ İLE OTOMOBİL TALEP TAHMİNİ","authors":"Mehmet Zeki Seçmen","doi":"10.54439/gupayad.1486360","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Amaç: Bu çalışmanın amacı, günümüzde teknoloji alanında yaşanan hızlı değişim ve yapay zekânın da toplum içerisindeki öneminin giderek artmasıyla NARX yapay sinir ağları modelini kullanarak otomobil talep tahmini yapmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada, Türkiye’de otomobil üretip en çok satış yapan 6 firmanın (OYAK Renault, Tofaş, Toyota, Ford, Honda ve Hyundai) Türkiye Otomotiv Sanayi Derneğinin 2014–2024 yılları arasındaki aylık satış verilerinden NARX YSA modeli ile satış tahmini yapılmıştır. Tahmin modellerinin geliştirilmesinde otomobil talebi üzerine etkisi olduğu düşünülen bağımsız değişkenler Brent Petrol Fiyatı, Dolar Kuru, Taşıt Kredi Faizleri, TÜFE, Araç Alım Düzeyi, Otomobil Üretim Âdeti, bağımlı değişken ise yani çıktı değeri 6 firmanın toplam otomobil satış âdeti olarak belirlenmiştir. Bulgular: Önerilen modelin, test seviyesindeki performansı MSE=0,0654, MAPE=%12,23’dür. Bu sonuçlar, YSA NARX modelinin genel olarak iyi performansı sergilediğini göstermektedir. Sonuç: Düşük MSE ve MAPE değerleri, modelin performansının iyi olduğunu göstermektedir. Önerilen modelin eğitim ve test aşamasından sonra Ocak 2024 ile Aralık 2024 arasındaki 12 aylık otomobil talep tahmini yapılmıştır.","PeriodicalId":504489,"journal":{"name":"Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi","volume":"61 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-07-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.54439/gupayad.1486360","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Amaç: Bu çalışmanın amacı, günümüzde teknoloji alanında yaşanan hızlı değişim ve yapay zekânın da toplum içerisindeki öneminin giderek artmasıyla NARX yapay sinir ağları modelini kullanarak otomobil talep tahmini yapmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada, Türkiye’de otomobil üretip en çok satış yapan 6 firmanın (OYAK Renault, Tofaş, Toyota, Ford, Honda ve Hyundai) Türkiye Otomotiv Sanayi Derneğinin 2014–2024 yılları arasındaki aylık satış verilerinden NARX YSA modeli ile satış tahmini yapılmıştır. Tahmin modellerinin geliştirilmesinde otomobil talebi üzerine etkisi olduğu düşünülen bağımsız değişkenler Brent Petrol Fiyatı, Dolar Kuru, Taşıt Kredi Faizleri, TÜFE, Araç Alım Düzeyi, Otomobil Üretim Âdeti, bağımlı değişken ise yani çıktı değeri 6 firmanın toplam otomobil satış âdeti olarak belirlenmiştir. Bulgular: Önerilen modelin, test seviyesindeki performansı MSE=0,0654, MAPE=%12,23’dür. Bu sonuçlar, YSA NARX modelinin genel olarak iyi performansı sergilediğini göstermektedir. Sonuç: Düşük MSE ve MAPE değerleri, modelin performansının iyi olduğunu göstermektedir. Önerilen modelin eğitim ve test aşamasından sonra Ocak 2024 ile Aralık 2024 arasındaki 12 aylık otomobil talep tahmini yapılmıştır.