BARTIN MANİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Abstract

Öz Halk şiirinin önemli türlerinden olan mani türü zaman içinde kimi değişim ve dönüşümler yaşasa da önemini hiç kaybetmeyen bir tür olmuştur. Mani nazım şekli ve türünün ortaya çıkardığı ‘mani söyleme geleneği’ de yüzyıllardan bu yana kuşaklar boyunca aktarılarak günümüze kadar yaşamıştır. Ancak zamanla meydana gelen kültürel değişimler, göçler ve en önemlisi de teknolojiden olumsuz yönde etkilenmekten kaçamamıştır. Bartın ili, Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer alan tarihî, turistik değerleri, ormanları ve doğal güzellikleri yönünden önemli ve gelişmekte olan illerden biridir. Bartın'da mani söyleme geleneği, yukarıda bahsedilen tüm olumsuz değişimlere rağmen eskisi gibi olmasa da hâlâ devam etmektedir. Yörede bilhassa toplu ortamlarda icra edilen mani söyleme geleneği büyük toplanma zamanlarında daha çok ön plana çıkmaktadır. Bunlar düğünler, kına geceleri, bayramlar ve çeşitli kutlama zamanları olarak sıralanabilir. Bu bağlamda Bartın'da mani söyleme geleneği geçmişten günümüze kadar değişerek gelen, sosyal ve kültürel değerleri de içinde barındıran bir gelenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada da bu geleneğin devam ettiği alanları tespit ederek mani söyleme geleneğinin gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarılmasına yardımcı olmak amaçlanmıştır. Bu amaç bağlamında, Selâhattin Çilsüleymanoğlu tarafından Bartın yöresinden derlenen maniler tasnif edilmiş ve çeşitli başlıklar ortaya çıkarılmış, bu başlıklar altında da örnekler incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Bartın, Kültür, Mani, Gelenek, Mani Söyleme Geleneği.