Yeni Uygur Türkçesinde Söz Dizimsel Sürerlik Göstergeleri

SÖYLEM Filoloji Dergisi Pub Date : 2024-04-16 DOI:10.29110/soylemdergi.1452107

Neşe Erenoğlu

{"title":"Yeni Uygur Türkçesinde Söz Dizimsel Sürerlik Göstergeleri","authors":"Neşe Erenoğlu","doi":"10.29110/soylemdergi.1452107","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Yeni Uygur Türkçesinde sürerlik görünüşünün bildiriminde kullanılan pek çok gösterge bulunmaktadır. Sürerlik göstergeleri, biçim bilgisel kategoride olabileceği gibi söz dizimsel kategoride de yer alabilir. Sürerliği ifade etmek için kullanılan göstergeler yalnızca ek ve tasvir fiilleri ile sınırlı değildir. Sıfat tamlamaları, ikilemeler, zarf-fiil grupları ve isim+yardımcı fiil yapısındaki birleşik fiiller de sürerlik bildirimine hizmet eder. Söz dizimsel kategorideki sürerlik göstergeleri, kimi zaman Men her küni öyge kélidiġanmen cümlesinde olduğu gibi sürerlik görünüşünü atayarak yönlendirici bir rol oynarken kimi zaman Ḳuyaş her küni şerḳtin çiḳar cümlesindeki gibi bu görünüşte pekiştirici bir rol üstlenir. \nBu çalışmada, Yeni Uygur Türkçesindeki söz dizimsel sürerlik göstergelerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Sürerlik göstergeleri sıfat tamlamalarından oluşan sürerlik göstergeleri, ikilemelerden oluşan sürerlik göstergeleri, fiilimsi gruplarından oluşan sürerlik göstergeleri, birleşik fiillerden oluşan sürerlik göstergeleri olmak üzere dört ana başlık altında incelenmiştir. Birleşik fiiller, isim+yardımcı fiil yapısındaki birleşik fiillerden oluşan sürerlik göstergeleri ve fiil+zarf-fiil eki+yardımcı fiil yapısındaki birleşik fiillerden oluşan sürerlik göstergeleri olmak üzere alt başlıklara ayrılmıştır.","PeriodicalId":510518,"journal":{"name":"SÖYLEM Filoloji Dergisi","volume":"21 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-04-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"SÖYLEM Filoloji Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1452107","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Yeni Uygur Türkçesinde sürerlik görünüşünün bildiriminde kullanılan pek çok gösterge bulunmaktadır. Sürerlik göstergeleri, biçim bilgisel kategoride olabileceği gibi söz dizimsel kategoride de yer alabilir. Sürerliği ifade etmek için kullanılan göstergeler yalnızca ek ve tasvir fiilleri ile sınırlı değildir. Sıfat tamlamaları, ikilemeler, zarf-fiil grupları ve isim+yardımcı fiil yapısındaki birleşik fiiller de sürerlik bildirimine hizmet eder. Söz dizimsel kategorideki sürerlik göstergeleri, kimi zaman Men her küni öyge kélidiġanmen cümlesinde olduğu gibi sürerlik görünüşünü atayarak yönlendirici bir rol oynarken kimi zaman Ḳuyaş her küni şerḳtin çiḳar cümlesindeki gibi bu görünüşte pekiştirici bir rol üstlenir. Bu çalışmada, Yeni Uygur Türkçesindeki söz dizimsel sürerlik göstergelerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Sürerlik göstergeleri sıfat tamlamalarından oluşan sürerlik göstergeleri, ikilemelerden oluşan sürerlik göstergeleri, fiilimsi gruplarından oluşan sürerlik göstergeleri, birleşik fiillerden oluşan sürerlik göstergeleri olmak üzere dört ana başlık altında incelenmiştir. Birleşik fiiller, isim+yardımcı fiil yapısındaki birleşik fiillerden oluşan sürerlik göstergeleri ve fiil+zarf-fiil eki+yardımcı fiil yapısındaki birleşik fiillerden oluşan sürerlik göstergeleri olmak üzere alt başlıklara ayrılmıştır.

查看原文本刊更多论文

新维吾尔语土耳其语中的句法连续性指标

在新维吾尔语土耳其语中，有许多指标用于表达永久性方面。永久性指标既可以是形态范畴的，也可以是句法范畴的。用于表达永久性的指标并不局限于词缀和描述性动词。形容词短语、双关语、副词-动词组和名词+助动词结构的复合动词也可以用来表示永久性。句法范畴中的永久性指示词有时通过指定永久性的方面（如 Men every küni öyge kélidiġanmen）来发挥指示作用，有时则在这方面发挥强化作用（如 Ḳuyaş every küni şerḳtin çiḳar）。本研究旨在揭示新维吾尔土耳其语中的句法持续性标记。连续性标记主要从四个方面进行分析：由形容词短语构成的连续性标记、由双关语构成的连续性标记、由动词短语构成的连续性标记和由复合动词构成的连续性标记。复合动词又分为两个小标题，即由名词+助动词结构的复合动词组成的连续性指标和由动词+副词-动词后缀+助动词结构的复合动词组成的连续性指标。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

SÖYLEM Filoloji Dergisi

自引率

0.00%

发文量