Làng Cầu Đơ: Từ tỉnh lỵ Hà Nội đến thủ phủ của tỉnh Cầu Đơ và tỉnh Hà Đông

Abstract

Năm 1831, nhà Nguyễn thành lập tỉnh Hà Nội, đặt trụ sở tỉnh tại thành Thăng Long. Năm 1888, Pháp tách một phần tỉnh Hà Nội để lập thành phố Hà Nội. Vì vậy, tỉnh lỵ Hà Nội được di dời về làng Cầu Đơ, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Hòa. Cũng vì thế, tên tỉnh Hà Nội được đổi thành tỉnh Cầu Đơ (1902), rồi tỉnh Hà Đông (1904). Sau khi thành tỉnh lỵ, vùng đất Cầu Đơ được người Pháp xây dựng theo mô hình thành phố Hà Nội thu nhỏ, mà khi đó Hà Nội đang được kiến thiết theo kiểu đô thị phương Tây. Sau 112 năm (1896-2008) giữ vai trò tỉnh lỵ, vùng Cầu Đơ từ đô thị loại III trở thành một phần của đô thị đặc biệt.