EBÛ DÂVÛD’UN CERH VE TA‘DÎL METODU

Abstract

Kur’ân-ı Kerim’den sonra İslam dininin en önemli kaynağı şüphesiz sünnettir. Sünnet; sonraki nesillere, uygulama ve rivâyetler üzerinden ulaşmıştır. Bir rivâyetin sağlam olup olmadığını tespit etmek için hem sened hem de metin yönünden araştırılması gerekir. Senedin ana iskeletini oluşturan unsur ise isnadda yer alan râvilerdir. Râvileri merkeze alan ilim ise cerh ve ta‘dîldir. Bu nedenle ilk dönemlerden itibaren bu ilme önem verilmiş ve bu alanda eserler telif edilmiştir. Daha sonraki dönemlerde ise cerh ve ta‘dîl ilmi sistematik bir hale getirilmiştir. Son dönemlerde de bu alanla ilgili birçok akademik çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların bir kısmında cerh ve ta‘dîl ilmi usul yönünden ele alınırken; diğer bir kısmında ise bu ilim ile ilgili görüş beyan eden münekkitler esas alınmıştır. Râvilerle ilgili değerlendirmelerde bulunan muhaddislerden biri de Yaḥyâ b. Ma‘în, Aḥmed b. Ḥanbel gibi dönemin meşhur münekkitlerinin rahle-i tedrisatında bulunan Ebû Dâvûd’dur. Bu çalışmada Ebû Dâvûd’un cerh ve ta‘dîl ile ilgili verdiği bilgilerden ve zikrettiği örneklerden hareketle onun cerh ve ta‘dîl metodu tespit edilecektir. Bununla birlikte râvi değerlendirmelerinde kullandığı cerh ve ta‘dîl lafızlarına da değinilecektir. Ayrıca Ebû Dâvûd’un cerh ve ta‘dîl kaynaklarına ve bu alandaki konumuna da kısaca temas edilecektir.