THE NOMADS' PREFACE TO THE ART OF WOODWORKING AND ENGRAVING

Abstract

Бұл мақалада Қазақ халқының ағаш өңдеу және ағаш ою өнері халқымыздың заттық және рухани мәдениеті қарастырылады. Археологтар Қазақстанның көне жерлеу орындарын қазу кезінде сол кездегі түрлі шаруашылық бұйымдармен қатар қоныстардан тас, темір, қола, ағаштан жасалған сәндік бұйым- дарды кездестірген. Қазақстан территориясында VI ғасырлар жататын қалалар туралы мәліметтер келтіреді. Зерттеушілердің пайымдауынша қалалардың орналасу әр келкі, белгілі бір тәртіп сақталмаған. Зерттеу барысында қарастырып отырған кезеңде ағаштан құрастырылған жерлеу орындары, ағаштан ұқсатылған бізге беймәлім жыртқыштардың сұлбалары табылған. Бесшатыр, Есік, Пазырық қорғандары-нан сырты жұқа алтын қабыршақпен көмкерілген бұйымдар. Қазақстандағы музейлердегі зерттеуші-суретші ретінде қарастырып, осы күнге дейінгі сақталған ағаш бұйымдардың ұқсатылған, оймышталған, ою-өрнектердің орналасуы сараланады. Археологтардың зерттеу нәтижесінде – тұрғын үйлер, қорым, жерлеу ғұрыптарна байланысты бұйымдар, тұрмыстық бұйымдар, ыдыс-аяқ, шарушылыққа қатысты бұйымдар да негізгі зерттеу нысаны болып табылады. Зерттеу нысандары болып музей, кейбір тұрғындардың қолында бар бұйымдардың қазіргі таңда сақталуы, қолдану аясы сөз болмақ. Қазба кезінде табылған ежелгі бұйымдардың атауы, қолдану аясы, шеберлердің құрал-жабдықтары қарастырылады. Ағаштан ұқсатылған ғұрыптық бұйымдардың сол дәуірде өмір сүрген адамдардың діни наным-сені қарастырылады. Мысалға алатын болсақ ағаш бұйымдардағы таңба, қашалып салынған суреттер, тұрмыстық композиция көп нәрсені байқауға болады, бояу түстері кездейсоқтық емес. Осы қарастырып отырған мәселе оймыштау өнерін зерттеу тарихын талдау және олардың зерттелу дәрежесін бағалау, түсіну, ескі жәдігерлерді қалпына келтіру, әрі зерттеудің негізгі мәселелері мен міндеттерін анықтауға мүмкіндік берді. Мақалада ою-өрнектің орналасуы, бояу түстері, оймыштау өнері тұтас, қазақтың заттық мәдениетін барынша ауқымды қарастыру. Кілт сөздер: оймыштау өнері, қорым,таңба, қашау, композиция, жәдігер. This article discusses the material and spiritual culture of the Kazakh people, the art of woodworking and wood carving. Archaeologists during the excavations of ancient burials of Kazakhstan, along with various household products of that time, found decorative products made of stone, iron, bronze, wood in settlements. Provides information about cities dating back to the VI centuries on the territory of Kazakhstan. Researchers believe that the location of cities does not always correspond to a certain order. During the study, wooden burials were discovered, silhouettes of unknown predators resembling wooden ones. Products from the mounds of Beshatyr, Esik, Pazyryk are covered with thin golden scales on the outside. Considering him as an artist-researcher in the museums of Kazakhstan, the location of the wooden products preserved to this day with imitation, engraving, ornament is differentiated. As a result of archaeologists' research, dwellings, necropolis, funeral rites, household items, dishes, household items are also the main objects of research. The objects of research are the museum, the preservation and scope of the products available to some residents. The name, scope of application, equipment of masters of ancient products found during excavations are considered. Ritual products resembling wood are considered religious beliefs of people who lived in that era. For example, marking on wooden products, engraved drawings, household composition is a lot, paint colors are not a coincidence. The issue under consideration allowed analyzing the history of the study of the art of engraving and assessing the degree of their study, understanding, restoring old artifacts, as well as identifying the main problems and objectives of the study. The article describes in detail the arrangement of the ornament, the colors of the paint, the art of engraving, the material culture of the Kazakhs. Keywords: the art of engraving,necropolis, symbol, chisel, composition, relic.. В данной статье рассматривается материальная и духовная культура казахского народа, искусство деревообработки и резьбы по дереву. Археологи при раскопках древних захоронений Казахстана, наряду с различными хозяйственными изделиями того времени, встречали в поселениях декоративные изделия из камня, железа, бронзы, дерева. Приводит сведения о городах, относящихся к VI векам на территории Казах-стана. Исследователи считают, что расположение городов не всегда соответствует определенному порядку. В ходе исследования были обнаружены деревянные захоронения, силуэты неизвестных нам хищников, напоминающие деревянные. Изделия из курганов Бесшатыр, Есик, Пазырык снаружи покрыты тонкой золотой чешуей. Рассматривая как художника-исследователя в музеях Казахстана, дифференцируется расположение сохранившихся до наших дней деревянных изделий с имитацией, гравировкой, орнаментом. В результате исследований археологов – жилища, некрополь, погребальные обряды, предметы быта, посуда, изделия, связанные с хозяйством, также являются основными объектами исследования. Объектами исследования являются музей, сохранность и сфера применения изделий, имеющихся в распоряжении некоторых жителей. Рассматриваются название, сфера применения, оборудование мастеров древних изделий, найденных при раскопках. Ритуальные изделия, напоминающие дерево, считаются религиозными верованиями людей, живших в ту эпоху. К примеру, маркировка на деревянных изделиях, гравированные рисунки, бытовая композиция-это многое, цвета краски-не совпадение. Рассматриваемый вопрос позволил проанализировать историю изучения искусства гравюры и оценить степень их изученности, понять, восстановить старые артефакты, а также определить основные проблемы и задачи исследования. В статье подробно рассмотрены расположение орнамента, цвета краски, искусство гравировки, материальная культура казахов. Ключевые слова: искусство гравировки,некрополь, символ, долото, композиция, реликвия.