ОБЛИК АРХИВИСТОВ КАЗАХСТАНА: ВЗГЛЯД В ПРОШЛОЕ И НАСТОЯЩЕЕ

Abstract

Мақалада ғылыми еңбектер мен Қазақстан архивистері арасында жүргізілген сауалнама және интервью негізінде цифрлық трансформациялану жағдайында архивистердің келбеті қандай болуы тиіс екені қарастырылады. Ақпарат ғасырында ақпараттық технологиялардың адам өміріне ықпалы артқан сайын жаңа форматтағы ретроспективті ақпаратты тұтынуға да сұраныс артты. Архивтерде инновациялар жазба мұраларды цифрландыру жолымен деректер базаларын құруға мүмкіндік беріп, архивтердің жаңа буыны – цифрлық архивтер пайда болды, жаңа проблемалық ізденістер қолға алынды. Осыған қарамастан елімізде цифрлық трансформациялану жағдайында архивтер мен архивистердің ахуалы жөнінде зерттеулер жеткіліксіз. Ақпараттық технологиялардың архивистердің жұмысына қалай ықпал етіп отырғаны әлі соңына дейін толық анық емес. Осыған орай аталмыш зерттеу осы бір орын алған алшақтықтың орнын толтыруға және отандық архивтанудың дамуына қомақты үлес қосуға арналған. Зерттеу нәтижелері компьютерлік технологиялардың архивистердің жұмысына оң ықпалын растайды, әйтсе де, бұл мәселеге сыни көзбен қараған жөн. Бүгінде компьютерлік технологиялардың еңбек тиімділігі мен уақыт үнемділігіне қол жеткізуден басқа қандай өзгерістер әкелгенін анықтау үшін лонгитюдті зерттеулер жүргізілгені жөн. Мұндай өзгерістер архивистерге өз кәсіби міндеттерін орындауға үлкен мүмкіндіктер тудыруы қажет. Түйін сөздер: архивист, цифрлық трансформация, компьютерлік технологиялар. В статье на основе научной литературы, опросов и интервью, проведенных среди архивистов Казахстана, рассмотрено каким должен быть архивист в условиях цифровой трансформации. По мере усиления влияния информационных технологий на жизнь человека в век информации возрос и спрос на потребление ретроспективной информации в новом формате. Инновации в архивах позволили создать базы данных за счет оцифровки письменного наследия, появилось новое поколение архивов - цифровые архивы, были предприняты поиски новых проблем. Несмотря на это, исследования по состоянию архивов и архивистов в условиях цифровой трансформации в стране недостаточно. Пока до конца неясно как компьютерные технологии влияют на работу архивистов. Ввиду этого данное исследование призвано восполнить этот пробел и внести существенный вклад в развитие отечественного архивоведения. Результаты исследования подтверждают положительное влияние компьютерных технологий на работу архивистов, однако, к этому вопросу следует отнестись критически. Для определения какие изменения внесли компьютерные технологии помимо достижения производительности труда и экономии времени необходимо проводить лонгитюдные исследования. Такие изменения должны создать широкие возможности для выполнения архивистами своих профессиональных обязанностей. Ключевые слова: архивист, цифровая трансформация, компьютерные технологии. Drawing on scientific literature, survey and interview data collected from archivists of Kazakhstan, the paper considers what archivists should look like in the age of digital transformation. As the influence of information technology on human life in the information age increases, the demand for consuming retrospective information in a new format has also increased. Innovations in archives have made it possible to create databases through the digitization of written heritage, a new generation of archives has emerged - digital archives, and searches for new problems have been undertaken. Despite this, research on the state of archives and archivists in the context of digital transformation in the country is insufficient. It is still unclear how computer technology affects the work of archivists. In this regard, this study is designed to bridge this gap and make a significant contribution to the development of domestic archiving. The results of the study confirm the positive impact of computer technology on the work of archivists, yet this issue should be considered critically. Today, long-term (longitudinal) research should be conducted to determine what changes computer technology has brought, in addition to achieving labor efficiency and time savings. Such changes should create great opportunities for archivists to perform their professional duties. Keywords: archivist, digital transformation, computer technology.