Mehmet Görmez’in Hadis ve Sünneti Doğru Anlama Çabalarına Katkısı ve Teklif Ettiği İlkeler Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Mehmet Görmez 2010-2017 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yapmış, akademik çalışmalarını hadis alanında yürütmüş, kurduğu İslâm Düşünce Enstitüsü’nde metodoloji konusundaki çalışmalarını devam ettiren günümüz hadis araştırmacılarındandır. Görmez, uzun yıllar hadis ilmiyle meşgul olması nedeniyle hadis ve sünnetle ilgili tartışmaların en önemli sebeplerinden birinin “anlama ve yorumlama konusundaki usûl ve yöntem eksikliği” olduğunu fark etmiş ve konuyu doktora tezi olarak çalışmıştır. O, Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu isimli tezinde “yeni bir metodolojiye ihtiyacın kaçınılmaz olduğunu” ifade etmiş, 2020 yılında yayınladığı Sünnet ve Hadisi Anlama Kılavuzu’nda hadis ve sünnet tartışmalarının doğru zeminde yapılmasına katkı sunmak amacıyla kırk iki ilkeden oluşan yeni bir usûl teşebbüsünde bulunmuştur. Görmez’in eserinde teklif ettiği prensiplerin değerlendirilmesine yönelik çalışmaların kemiyet ve keyfiyet bakımından yetersiz oluşu bu makalenin yazılma nedenidir. Makalede onun hadis ve sünnet anlayışı, Ehl-i hadis ve Ehl-i Kur’ân’a bakışı, Türkiye’deki hadis ve sünnet tartışmalarına yaklaşımı, hadis ve sünneti doğru anlama ve yorumlama çabalarına katkısı incelenmiş, önerdiği ilkelere yöneltilen bazı tenkitler değerlendirilmiştir. Çalışmada Görmez’in her biri ayrı araştırmaların konusu olan görüşleri yerine sadece hadis ve sünnete dair olanlar ele alınmıştır. Makalenin amacı Diyanet İşleri Başkanlığı yapmış bir hadis hocasının hadis ve sünnet anlayışını tespit etmek, hadis ve sünneti doğru anlama çabalarına katkısını tahlil etmek ve ortaya koyduğu usûle yönelik bazı tenkitleri değerlendirmektir.