Granica jako zasób, granica jako wehikuł czasu. Społeczne reprezentacje diaspor na pograniczu rosyjsko-chińskim

Abstract

Jednym z efektów rosyjskiej wojny domowej (1917–1922) była emigracja na niespotykaną wcześniej skalę. Z azjatyckiej części Rosji masowo emigrowali też przedstawiciele rodzimych mniejszości narodowych i etnicznych. Emigranci ci stworzyli szereg diaspor zamieszkujących strefy pograniczne z ZSRR. Władza radziecka traktowała te społeczności jako wrogie, a hermetyczny charakter sowieckiej granicy sprawiał, że kontakt pomiędzy diasporami a krajem pochodzenia był znikomy. Wraz z rozpadem ZSRR i otwarciem granic diaspory zaczęły odgrywać ważną rolę w tzw. odrodzeniu etnicznym mniejszości w Rosji. Inkorporacja dotychczas demonizowanych, nielojalnych i wrogich pogranicznych społeczności wymagała wprowadzenia nowych dyskursów i reprezentacji w lokalnych historiach publicznych. Na przykładzie buriackiej diaspory w Chinach artykuł pokazuje proces włączania diaspor w pole polityki etnicznej na Syberii i negocjowania ich statusu społecznego we współczesnej Rosji. The Border as a Resource, the Border as a Time Machine. Social Representations of Diasporas on the Sino-Russian Frontier These emigrants created a number of diasporas inhabiting the border zones with the USSR. The Soviet authorities treated these communities as hostile, and the hermetic nature of the Soviet border meant that contact between the diasporas and the country of origin was negligible. With thecollapse of the USSR and the opening of the borders of the diaspora, they began to play an essential role in the so-called ethnic revival of minorities in Russia. The incorporation of previously demonized, disloyal, and hostile frontier communities required the introduction of new discourses and representations in local public histories. On the example of the Buryat diaspora in China, the article shows the process of including diasporas in the field of ethnic politics in Siberia and negotiating their social status in contemporary Russia.