About Necip Tosun's Glossary of Story Terms

Abstract

Öykü, Tanzimat döneminden itibaren Türk edebiyatında edebi bir türün adı olarak kulla-nılan bir terim olmakla birlikte köken olarak Eski Türkçe dönemine ait, Divanü Lügat-it-Türk’te de ötkünç olarak geçen ve öykünmek, taklit etmek anlamlarına gelen bir sözcüktür. “Öykü” Arapça kökenli hikâye sözcüğüne öz Türkçe bir karşılık olarak sunulmuşsa da bugün geleneksel anlatı türlerini de kapsayacak şekilde kullanılabilen “hikaye”den yalnız-ca modern kısa hikayeyi (story) adlandırmak için kullanılmasıyla ayrılır. Öykü dendiğinde; mekân, zaman, kişi unsurlarının gerçekleşebilecek bir olayı, durumu anlatmak için işe koşulduğu edebi metin türü anlaşılır. İnsan insan olalı hikâyesi vardır, bir hikâyenin konu-sudur. Bu incelemenin konusu Öykü Terimleri Sözlüğü’nün yazarı Necip Tosun, dünyada her şeyin “hikâye” üzerine bina edildiğini, insanların hikâyelerden oluştuğunu, dünyanın bir hikâyeler toplamı olduğunu ve hikâyenin gerçek anlatıcısını bulunca tamamlandığını belirtir. Bir hikâyeyi estetik bir bütünlük içinde sanat katına yükseltmenin ise öykücünün işi olduğunu ekleyerek öykü ve hikâye sözcüklerine özgün bir anlam katmıştır. Öykü üze-rinde yapılan kuramsal çalışmaların roman, şiir gibi türlerin üzerindeki çalışmalardan daha az olduğundan yakınan Necip Tosun bu alandaki çalışmalarına bir yenisini eklemiş-tir. Ketebe Yayınlarınca yayımlanan Necip Tosun’un Öykü Terimleri Sözlüğü 525 sayfalık hacimli bir kaynak olarak edebi dünyaya öykü açısından bir katkı sunmaktadır. Sözlükte öykü terimleri kırk madde başlığı altında Türk ve dünya edebiyatından öykü örnekleriyle açıklanmaktadır. Bu yönüyle hem sözlük olarak maddeleri açıklamakta hem de iyi bir öykü seçkisi oluşturmaktadır. Bu çalışmada Necip Tosun’un öykü okuyucularına, öykü üzerinde çalışmak isteyenlere ve öykü yazmak isteyenlere dönük eseri Öykü Terimleri Söz-lüğü tanıtılacaktır.