Dworek Wincentego Pola – reprezentacje przeszłości w przestrzeni symulakrum

Abstract

Ponad dwa wieki temu w Lublinie przyszedł na świat Wincenty Pol (1807–1872) – późniejszy uczestnik powstania listopadowego, poeta, krajoznawca, geograf i etnograf, człowiek licznych zainteresowań, aktywny w wielu dziedzinach. Za życia był osobą powszechnie znaną i znaczącą, dziś popadł w zapomnienie. W jaki sposób i na podstawie czego można dokonać „reanimacji” tej postaci? Poświęcone jej muzeum – Dworek Wincentego Pola (filia Muzeum Literackiego, oddział Muzeum Narodowego w Lublinie) gromadzi, bada i wystawia różnego typu zasoby pamięci. Mieści się w drewnianym dworku z końca XVIII wieku, będącym niegdyś własnością rodziców poety. Przeniesiony pół wieku temu na nowe miejsce został zrekonstruowany, a niezachowany wystrój jego wnętrz zastąpiła muzealna aranżacja o charakterze symulakrum. Obok nielicznych pamiątek osobistych po autorze Pieśni o ziemi naszej znajdziemy tu kilka kolekcji obiektów pośrednio z nim związanych. Obcowanie z nimi, ich „odczytywanie” i interpretacja pozwalają na swego rodzaju doświadczenie przeszłości – życia i świata Wincentego Pola, zarówno tego realnego, jak i przedstawionego przezeń na kartach utworów literackich. Owe reprezentacje, ilustrujące biograficzną narrację, wraz z faktami stanowią oparcie dla budowania świadomości historycznej. Pozostaje jednak pytanie, na ile adekwatny w stosunku do minionej rzeczywistości obraz tworzą.