Przestrzeń i granice w krajobrazie

Abstract

Struktura krajobrazu i jego walory fizjonomiczne mają ogromne znaczenie dla jakości naszego życia, a wiedza o funkcjonowaniu i komponowaniu systemów krajobrazowych oraz o efektach percepcji określonych cech środowiska jest niezbędna dla prawidłowego zarządzania zasobami przestrzeni. Równolegle do rozwijanych przez geografów, ekologów i architektów koncepcji materialnej struktury krajobrazu na gruncie psychologii i socjologii rozwijały się teorie percepcji środowiska, wyjaśniające, jaki wpływ ma odbieranie cech otaczającej nas przestrzeni na nasze samopoczucie, zachowania, oczekiwania. Artykuł zawiera zestawienie porównawcze wiodących teorii percepcji przestrzeni z koncepcjami istnienia materialnych - ekologicznych i fizjonomicznych - granic krajobrazowych. Uświadomienie sobie różnic między tymi teoriami i koncepcjami może stanowić inspirację do zainicjowania interdyscyplinarnych projektów badawczo-wdrożeniowych, dotyczących oceny wpływu struktury i stopnia antropogenicznego przekształcenia krajobrazu na samopoczucie użytkowników przestrzeni, a także służyć wykorzystaniu wiedzy o percepcji krajobrazu do kształtowania środowiska w sposób lepiej odpowiadający współczesnym potrzebom społecznym.