ANKARA AHİLERİ YÖNETİMİNDEN ÖNCE TÜRKİYE SELÇUKLU ŞEHZADELERİNİN ANKARA’DAKİ FAALİYETLERİ VE MÜCADELELERİ

Abstract

Ankara şehri ilk kuruluş yıllarından itibaren Anadolu’daki jeostratejik konumu dolayısıyla bu bölgeye hâkim olmak isteyen güçlerin hedefi olmuş ve birçok devlet tarafından ele geçirilmiştir. Selçuklu Türklerinin Anadolu’ya sefer düzenledikleri XI. yüzyıldan itibaren Ankara siyasî olarak Bizans’a bağlı önemli bir merkez idi. Büyük Selçuklu hükümdarı Sultan Alparslan önderliğinde 26 Ağustos 1071 tarihinde Bizans Devleti’ne karşı kazanılan Malazgirt Meydan Muharebesi, tarihin akışını ve yönünü Türkler lehine değiştirir. Sultan Alparslan savaştan sonra yaptığı anlaşmanın yeni Bizans İmparatoru VII. Mikhael Dukas tarafından tanınmaması üzerine, Türk beylerine ve boylarına Anadolu’yu fetih emrini verir. Anadolu akınlarının başında Artuk, Tutak gibi ünlü Selçuklu beyleri bulunur. Bu beyler Malazgirt Savaşı’ndan sonra bir yıl gibi kısa bir sürede Batı Anadolu ve Marmara sahillerine kadar olan bölgeleri ele geçirirler. Ayrıca Süleyman-şâh ve Mansur kardeşler, Gümüştekin Ahmet Gazi, Mengücük Gazi, Ebû’l-Kasım ve Emir Boldacı gibi Türkmen beyleri de Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde faaliyetlerde bulunur. 1073 yılına kadar Türkler, Anadolu’nun kilit noktaları kabul edilen Sivas, Kayseri, Konya, Ankara, Eskişehir, Amasya ve Sakarya şehirlerine hâkim olurlar. Bu şehirlerden Ankara güçlü istihkâmları sayesinde 1071-1073 yılları arasında Türk hâkimiyetine girmez ve Bizans’ın ileri karakolu vazifesini yürütür. Tarihi kaynaklarda Ankara’nın Türk hakimiyetine girişi kesin olarak belli olmadığı gibi şehri ele geçiren ilk Türk komutanın da kim olduğu da belli değildir. Bu dönem Anadolu tarihinin karanlıkta kalmış bir devridir. Muhtemelen 1073 yılı ve sonrasında bu bölgelerde faaliyetlerde bulunan Selçuklu beylerinden Süleyman-şâh ve Mansur kardeşler veya komutanlarından Eksükoğlu Artuk Bey ve Danişmendli beylerinden Ahmed Gazi tarafından ele geçirilme ihtimalleri üzerinde durulabilir