Server Demirtaş’ın Hareket Temelli Heykelleri Üzerine Bir Sorgulama

Abstract

Antik çağlarda taş ve mermer gibi geleneksel araçların kullanıldığı ve hareket algısının heykelin statik duruşunun kırılarak ifade edildiği dönemlerden günümüze uzanan süreçte heykel sanatı alanında hareket ve dinamizm önemli kavramlar haline gelmiştir. Modern Sanat kavramının tartışılmaya başlanması ile heykel alanında hareket olgusunun da yeni bir kimlik kazandığı bu süreçte; kinetik bir sanat eserini, hareketli herhangi bir nesneden ayıran özelliklerin neler olduğunu sorgulama fikri de önem kazanmıştır. Bu bağlamda, bu çalışma kapsamında; “etkileri için harekete bağlı olunan sanat” tanımı ışığında, Server Demirtaş’ın hareket temelli mekanik heykellerini kinetik heykel kategorisinde değerlendirmenin mümkün olup olmadığını sorgulamak ve sanatçının hareketli heykelleri üzerinden kinetik heykelin sınırlarını oluşturan unsurları tartışmak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda kinetik sanat ve heykele ilişkin tanımlardan yola çıkılmış; Server Demirtaş’ın hareket temelli heykelleri ile çeşitli açılardan benzerlikleri olan animatronik ve robotik üretimler üzerinden bir karşılaştırma yapılmış, bu karşılaştırmalar üzerinden ise kinetik heykeli oluşturan unsurlar tartışılmıştır. Bu sorgulamalar doğrultusunda, hareketin yanı sıra yarattığı duygu durumları ile ön plana çıkan Demirtaş heykellerinin; izleyicinin algısında duygusal izleklerin oluşturulmasında hareketin varlığına ihtiyaç duyuyor olması nedeniyle kinetik heykel kategorisinde değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte sanatçının hareketli heykelleri üzerinden yapılan karşılaştırmalar doğrultusunda, kinetik bir heykeli alımlamada “hareketten doğan duygunun ötesine bakabilme” ediminin, kinetik bir eserin doğru bir şekilde kategorize edilmesinde ve anlaşılmasında önemli bir etken olduğu çıkarımına varılmıştır.