POPÜLER KÜLTÜR VE FOLKLORUN KORUNMASI TAVSİYE KARARI: HAZIRLIK SÜRECİ VE METNİ

Abstract

UNESCO’nun somut olmayan kültürel miras alanındaki çalışmaları 1972 yılında kabul ettiği “Doğal ve Kültürel Miras Sözleşmesi”nin ardından Bolivya hükümetinin Evrensel Telif Hakları Sözleşmesine geleneksel kültürel mirasının korunmasına yönelik bir madde eklemesi önerisi ile hız kazanmıştır. Folklorun korunması için bir belgenin oluşturulmasına yönelik bu uzun sürecin sonunda 1989 yılında UNESCO “Popüler Kültür ve Folklorun Korunmasına Yönelik Tavsiye Kararı”nı kabul etmiştir. Bu Tavsiye Kararı, folklorun korunmasına yönelik ilk uluslararası belge olmakla birlikte, somut olmayan kültürel mirasın korunmasına yönelik önemli adımlardan biridir. Tavsiye Kararı, folklorun tanımlanması, tespiti, korunması ve bu konuda uluslararası işbirliğinin sağlanması gibi konuları kapsamaktadır. Bu kararın UNESCO’ya üye devletlerce uygulanması ve yaygınlaştırılmasına yönelik 1995-1999 yılları arasında çeşitli bölgesel toplantılar yapılmıştır. Bu toplantılardan folklorun korunmasına yönelik öneriler ve sonuçlar bir bütün olarak 1999 tarihinde Washington’da yapılan “Folklorun ve Geleneksel Kültürün Korunmasına Bağlı Olarak 1989 Tavsiye Kararının Küresel Değeri: Yerel Katılım Ve Uluslararası İşbirliği” Konferansında değerlendirilmiştir. Bu konferansta Tavsiye Kararı’ndaki özellikle folklorun tanımına yönelik eksiklikler belirtilmiş ve eylem planı sunulmuştur. Bu eylem doğrultusunda 1999 yılından itibaren somut olmayan kültürel miras alanında artan çalışmaların sonucunda 2003 yılında, günümüzde 125 ülkenin taraf olduğu Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kabul edilmiştir. Bu süreç boyunca UNESCO’nun aldığı kararlar çerçevesinde yapmaya çalıştıkları ve bu konuda üye ülkelerin uygulamaları ve düşünceleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.