Ekrem İmamoğlu örneği üzerinden Türkiye’de sol popülizm

Abstract

Dünya siyasetinde farklı tarihsel zamanlarda ve farklı toplumlarda varlık kazanan popülizm, Türkiye’de de etkili olan ve Türk siyasetinin açıklanmasında kilit bir konuma yükselen öncü siyasal kavramlardan biri olmuştur. Popülizm, Osmanlı’da II. Meşrutiyet döneminde, Rusya’daki Narodnik hareketlerin etkisinde kalan Osmanlı aydınlarının öncülüğünde varlık kazanmıştır. Bu tarihten itibaren popülizm Türk siyasetinde belirli aşamalardan ve değişimlerden geçerek günümüze dek ulaşmayı başarmıştır. Özellikle Demokrat Parti’nin kurulmasından sonra sağ partiler ile yakın ilişki kurmayı başaran popülizmin birçok veçhesi Türk siyasetinin öncü liderlerinde görünürlük kazanarak sağ ve sol popülizm varyasyonlarına sahip olmuştur. Sağ popülizm daha çok milliyetçilik, tarih, din gibi sembolik bağlara sahipken sol popülizm eşitlik, özgürlük, adalet gibi kavramlarla yakın ilişki içerisinde olmuştur. Bu makalede, 31 Mart 2019 Türkiye yerel seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığını kazanan Ekrem İmamoğlu’nun bu başarısında kullanmış olduğu Kemalist, laik, sol popülist kodlara ek olarak muhafazakar, milliyetçi, sağ popülizme ait olan temel popülist kodları etkin ve etkili bir şekilde kullanmış olmasının önemli bir rol oynadığı tezi temel veri olarak alınmıştır. Bu anlamda, Ekrem İmamoğlu’nun seçim sürecinde kullanmış olduğu popülizmin hem Kemalist, laik, sol versiyonları hem de sağ, muhafazakar, milliyetçi versiyonları eleştirel söylem analizi tekniğinden faydalanılarak ortaya konmaya çalışılmıştır. Ekrem İmamoğlu eşitlik, özgürlük, adalet gibi sol popülizmin temel kodlarını etkili bir şekilde kullanarak Kemalist, laik, sol seçmenin desteğini almayı başarmıştır. Buna ek olarak, Ekrem İmamoğlu seçim süresince sağ, muhafazakar, milliyetçi kesimin önem verdiği tarihi, milli ve dini değerleri hem söylemlerinde hem de kamusal alanda sergilemiş olduğu tutum ve davranışlarında sıkça görünür kılmıştır. Bu bağlamda Ekrem İmamoğlu’nun, Türkiye’de var olan muhafazakar, milliyetçi, sağ popülist kodları etkili ve işlevsel bir şekilde kullanarak gerek muhafazakar gerekse milliyetçi seçmen olarak adlandırılan ve tarihsel olarak Cumhuriyet Halk Partisi’ne uzak olan kesimlerin desteğini alması 31 Mart 2019 Türkiye yerel seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığını kazanmasında etkili bir rol oynamıştır.